😰 Panik Atak Nədir?
Panik atak, adətən qəfil şəkildə başlayır və bəzən heç bir xəbərdarlıq etmədən ortaya çıxır. Bir çox insanda “infarkt keçirirəm”, “boğuluram” və ya “ölürəm” qorxusu ilə müşayiət olunur. Çox vaxt panik pozğunluq adlı psixoloji narahatlığın bir parçasıdır.
⚠️ Ən çox rast gəlinən simptomlar
Fiziki simptomlar:
Ürək döyüntüsü və ya taxikardiya
Tərləmə
Boğulma hissi, nəfəs darlığı
Sinədə ağrı və ya sıxılma
Başgicəllənmə və huşunu itirəcəkmiş kimi hiss
Titrəmə və ya üşümə
Qol və ayaqlarda uyuşma
Qarın ağrısı, ürək bulanması
Psixoloji simptomlar:
Ölüm qorxusu
Realıqdan qopma hissi (derealizasiya)
Dəlilik və ya nəzarəti itirmək qorxusu
Özündən uzaqlaşma hissi (depersonalizasiya)
⏱️ Panik atak nə qədər davam edir?
Əksər hallarda 10–30 dəqiqə içində tədricən keçər. Bəzən daha uzun sürə bilər, amma pik nöqtə ilk 10 dəqiqədə yaşanır.
💬 Panik atakla infarkt necə fərqlənir?
SimptomPanik atakİnfarkt
BaşlanğıcQəfil və səbəbsizFiziki səbəblərlə (məs. fiziki güc sonrası)
AğrıDaha çox sancı, sıxıntıSol qola yayılan bərk ağrı
MüddətQısa və dalğalıGetdikcə artan və davamlı
TestlərNormal çıxırEKQ-də və qan analizlərində dəyişiklik olur
💡 Əgər əmin deyilsinizsə, mütləq həkimə müraciət edin.
🛠️ Panik Atak üçün Həll Yolları
💨 1. Nəfəs məşqləri
4–4–4 qaydası: 4 saniyə nəfəs al → 4 saniyə saxla → 4 saniyə ver
Bu sinir sistemini sakitləşdirir, hiperventilasiyanı azaldır
🧠 2. Özünü reallığa bağlama
Əlinlə sərt bir səthə toxun, ayaqlarının yeri hiss etdiyini düşün
Özünə səssizcə de: “Bu sadəcə panik atakdır, keçəcək.”
👁️🗨️ 3. Düşüncəni yönəltmək
Ətrafında 5 şey gör, 4 şeyə toxun, 3 səs eşit, 2 qoxu hiss et, 1 dad
Bu diqqəti bədəndən və qorxudan uzaqlaşdırır
🗓️ 4. Gündəlik həyat tərzində
Kofeini azalt
Nizamlı yuxu al
Fiziki aktivlik et (gündəlik 30 dəqiqə gəzmək belə kifayətdir)
Dərin əzələ rahatlatma məşqləri et (progressive muscle relaxation)
💊 Tibbi və psixoloji müalicə
Psixoterapiya:
Koqnitiv Davranışçı Terapiya (CBT): Panik atakı yaradan düşüncələri tanıma və dəyişdirməyə kömək edir
Təsirə məruz qalma (exposure therapy): Qorxulan vəziyyətlə tədricən qarşılaşma
Dərman müalicəsi:
SSRİ tipli antidepressantlar (məs: sertralin, essitalopram)
Bəzən anksiyolitiklər (məs: alprazolam) – yalnız qısa müddətli və nəzarətli
❗ Dərman həkim göstərişi olmadan istifadə edilməməlidir.
🧭 Nəticə
Panik atak həyat üçün təhlükəli deyil, amma həyatı keyfiyyətsiz edə bilər. Əsas olan, bunun keçici olduğunu bilmək, bədənsəl siqnalları tanımaq və nəzarəti yenidən qazanmaqdır. Doğru yanaşma və dəstək ilə tamamilə idarəolunan bir vəziyyətdir.
