1️⃣ Fiziki Aclıq və Emosional Aclıq Arasındakı Fərqlər
XüsusiyyətlərFiziki AclıqEmosional Aclıq
Açlıq necə başlayır?Yavaş-yavaş artır, mədə qaz verirBirdən yaranır, əsasən ani istəklə
Nə yeyilmək istənilir?Hər cür qida (protein, tərəvəz və s.)Xüsusi qidalar (şirin, yağlı, xəmirlər və s.)
Nə qədər yeyilir?Məhdud miqdarda yeyib doymaq mümkündürÇox yemək yeyilsə belə, doymamaq mümkündür
Nə vaxt dayanır?Mədə dolanda doyma siqnalı gəlirYemək bitəndən sonra günahkarlıq hissi yaranır
Aclıq nə səbəbdən yaranır?Uzun müddət qida qəbul edilmədikdəStress, sıxıntı, darıxmaq, emosional boşluq
Ramazanda xüsusilə emosional aclıq artır, çünki bədən uzun müddət qida qəbul etmədiyinə görə beyin yeməyi mükafat olaraq görməyə başlayır.
2️⃣ Ramazanda Emosional Aclığın Səbəbləri
🔴 1. Yeməyi Mükafat Kimi Görmək
"Bütün gün ac qalmışam, indi istədiyim hər şeyi yeyə bilərəm!" düşüncəsi.
Yeməyə qarşı nəzarətsiz istək yaranır.
🔴 2. Stress və Yorğunluq
Oruc zamanı enerjinin düşməsi, yorğunluq və stress emosional yemək istəklərini artırır.
Beyin şəkərli və yağlı qidalara ehtiyac duyduğunu düşünür.
🔴 3. Susuzluğu Aclıqla Qarışdırmaq
Ramazanda su içmədiyimiz üçün bəzən bədən susuzluğu aclıq kimi qəbul edir.
Bu da həddindən artıq yeməyə səbəb ola bilər.
🔴 4. Psixoloji Boşluq və Darıxmaq
Bəzi insanlar üçün yemək yalnız fiziki ehtiyac deyil, emosional rahatlama üsuludur.
Boş vaxtlarında, televizor qarşısında və ya sosial mediada gəzərkən birdən yemək istəyi yarana bilər.
🔴 5. Sosial və Ailə Təzyiqləri
İftarda “hamı çox yeyir, mən də çox yeməliyəm” düşüncəsi.
Ailə üzvləri və dostlarla birlikdə yemək yeyərkən nəzarəti itirmək.
3️⃣ Ramazanda Emosional Aclıqla Necə Mübarizə Aparmaq Olar?
✅ 1. Aclığın Həqiqi Olduğunu Yoxla
Özündən soruş: “Mən həqiqətən acam, yoxsa sadəcə emosional olaraq yemək istəyirəm?”
Əgər fiziki aclıq yoxdursa, yemək əvəzinə su iç, nəfəs məşqləri et və ya fikrini yayındır.
✅ 2. Doğru Qidaları Seç
Şəkərli, yağlı və işlənmiş qidalar qan şəkərini tez yüksəldir və tez düşür.
Bunun əvəzinə protein, tərəvəz və sağlam yağlardan ibarət yeməklər seç.
✅ 3. Yavaş Yemək və Düzgün Çeynəmək
Beyin doyduğunu 20 dəqiqədən sonra anlayır.
Yavaş yemək və yaxşı çeynəmək doyma siqnallarının vaxtında gəlməsinə kömək edir.
✅ 4. Bol Su İç
İftardan sonra yavaş-yavaş su içmək aclıq və susuzluğu qarışdırmağın qarşısını alır.
Tövsiyə: 1 stəkan su iç və 10 dəqiqə gözlə. Əgər hələ də aclıq hiss edirsənsə, bu həqiqi aclıqdır.
✅ 5. Şirin və Yağlı Qidaları Limitlə
Əgər şirniyyat istəyirsənsə, təbii şəkər mənbələri (məsələn, meyvə, xurma) ilə əvəz et.
Hər şeyi birdən-birə qadağan etmə, lakin miqdarını azaldaraq nəzarət altında saxla.
✅ 6. Alternativ Məşğuliyyət Tap
Yemək yemək istəyən zaman başqa bir fəaliyyətlə məşğul ol:
Gəzinti et, kitab oxu, ibadət et və ya ailənlə söhbət et.
Fikri başqa yerə yönəltmək emosional aclığı azaldır.
✅ 7. Həddindən Artıq Yeməkdən Çəkin
“İftarda nə qədər çox yesəm, səhərə qədər tox olaram” düşüncəsi yanlışdır.
Həddindən artıq yemək orqanizmin həzm sistemini yükləyir və sahura qədər yenidən ac hiss edə bilərsən.
✅ 8. Sahuru Atlamamaq
Sahur etmədikdə gün ərzində daha ac və yorğun hiss edə bilərsən.
Sahurda protein və kompleks karbohidratlar qəbul et (yumurta, qatıq, tam taxıllı çörək və s.).
4️⃣ Emosional Aclıqdan Qurtulmaq Üçün Suallar
📌 Ağlına birdən yemək istəyi gələndə özündən soruş:
✔ Bu aclıq, yoxsa sadəcə vərdişdir?
✔ Bu aclıq, yoxsa stress və ya darıxmaqdır?
✔ Əgər 15 dəqiqə gözləsəm, bu hiss keçəcəkmi?
✔ Bir stəkan su içsəm, aclığım keçəcəkmi?
✔ Bu yeməyi yeməsəm, həqiqətən nəsə itirəcəyəmmi?
📌 Əgər bu suallara cavab “Bəli”dirsə, yəqin ki, bu sadəcə emosional aclıqdır.
5️⃣ Nəticə
Ramazanda aclıq təkcə fiziki deyil, həm də psixoloji ola bilər. Əgər yemək istəyin stress, vərdiş və ya emosional boşluqdan qaynaqlanırsa, bu aclığı idarə etməyi öyrənmək lazımdır.
✨ Ramazan sadəcə mədənin yox, ruhun və zehnin də təmizlənməsi üçündür. Emosional aclığı idarə edərək həm sağlam, həm də mənəvi cəhətdən balanslı bir oruc keçirə bilərsən. 🌙😊
