Sağ Ağciyər Ağrısının Əsas Səbəbləri
1. Tənəffüs Sistemi ilə Əlaqəli Səbəblər
Plevrit (plevra iltihabı):
Ağciyəri əhatə edən plevra membranının iltihablanması.
Əlamətlər: Kəskin, nəfəs alma zamanı artan ağrı, quru öskürək.
Pnevmoniya (ağciyər iltihabı):
Ağciyərdə infeksiya nəticəsində yaranır.
Əlamətlər: Sinə ağrısı, yüksək temperatur, öskürək (bəzən bəlğəmli), nəfəs darlığı.
Pnevmotoraks:
Ağciyərin çökməsi ilə nəticələnən hava toplanması.
Əlamətlər: Kəskin ağrı, nəfəs darlığı, döş qəfəsində təzyiq hissi.
Bronxit:
Bronxların iltihabı.
Əlamətlər: Öskürək, nəfəs alarkən hırıltı, döş qəfəsində narahatlıq.
Pulmoner Emboliya (ağciyər arteriyasının tıxanması):
Əsasən qan laxtalarının səbəb olduğu təcili tibbi vəziyyət.
Əlamətlər: Sinə ağrısı, nəfəs darlığı, ani başgicəllənmə, qızdırma.
2. Əzələ və Skelet Sisteminə Aid Səbəblər
Kaburğa Zədələri və Sınıqları:
Travma və ya həddindən artıq gərginlik nəticəsində yaranır.
Əlamətlər: Xüsusilə toxunduqda ağrı, hərəkət zamanı artan narahatlıq.
Sinə Divarı Əzələ Spazmı:
Həddindən artıq fiziki fəaliyyət və ya uzun müddət gərgin vəziyyətdə qalmaq nəticəsində.
Əlamətlər: Sinə bölgəsində sərtlik və hərəkət zamanı ağrı.
Kostokondrit:
Kaburğalarla sinə sümüyü arasındakı qığırdağın iltihabı.
Əlamətlər: Sinənin sağ tərəfində kəskin və ya təzyiq hissi yaradan ağrı.
3. Həzm Sistemi ilə Əlaqəli Səbəblər
Qaraciyər və Safra Kəsəsi Problemləri:
Qaraciyər iltihabı (hepatit), safra daşları və ya safra yollarının tıxanması sağ tərəfdə ağrı yarada bilər.
Əlamətlər: Qarında narahatlıq, sağ yuxarı qarında ağırlıq hissi, bəzən dəridə və gözlərdə sarılıq.
Mədə Turşusunun Qida Borusuna Geri Qaçması (Reflüks):
Mədə turşusunun sinəyə doğru hərəkət etməsi.
Əlamətlər: Yanma hissi, xüsusilə yeməkdən sonra artır.
Xora və ya Qastrit:
Mədə və ya onikibarmaq bağırsaqda yaranan problemlər sağ tərəfdə ağrıya səbəb ola bilər.
4. Sinir Sistemi ilə Bağlı Səbəblər
Interkostal Nevralgiya:
Kaburğalararası sinirlərin qıcıqlanması və ya sıxılması.
Əlamətlər: Sağ tərəfdə kəskin və ya yandırıcı ağrı, hərəkət və ya toxunuş zamanı artır.
Zona (Herpes Zoster):
Suçiçəyi virusunun yenidən aktivləşməsi nəticəsində yaranır.
Əlamətlər: Sağ tərəfdə sinə və ya kürək nahiyəsində yanma, dəridə səpgilər.
5. Digər Səbəblər
Psixoloji Faktlar:
Stres və ya panik atak sinədə ağrı hissi yarada bilər.
Əlamətlər: Tez-tez nəfəs alma, sinə sıxılması, ürəkdöyünmə.
Şişlər və Xərçəng:
Ağciyər və ya digər sinə orqanlarında şişlər sağ tərəfdə ağrıya səbəb ola bilər.
Əlamətlər: Davamlı öskürək, qanlı bəlğəm, arıqlama, yorğunluq.
Diaqnostika
Sağ ağciyərdə ağrının səbəbini müəyyən etmək üçün aşağıdakı testlər tətbiq edilir:
Fiziki Müayinə: Ağrının yeri, xarakteri və digər simptomlar qiymətləndirilir.
Rentgen və ya KT: Ağciyər toxumasını və sümükləri qiymətləndirmək üçün.
MRT: Sinir və yumşaq toxuma problemlərini müəyyən etmək üçün.
Qan Analizi: İltihab, infeksiya və ya qaraciyər problemlərini yoxlamaq üçün.
EKQ (Elektrokardioqrafiya): Ağrı ürək problemləri ilə əlaqəli ola bilərsə.
Müalicə Yolları
Müalicə ağrının əsas səbəbindən asılıdır:
1. Tənəffüs Sistemi Problemləri
Pnevmoniya və ya plevrit: Antibiotiklər və ya iltihab əleyhinə dərmanlar.
Pulmoner emboliya: Antikoaqulyant (qan durulaşdırıcı) dərmanlar.
Pnevmotoraks: Cərrahi müdaxilə və ya torakal drenaj.
2. Skelet və Əzələ Problemləri
Zədələr və kostokondrit: Ağrıkəsicilər (ibuprofen, parasetamol) və istirahət.
Sinə əzələsi spazmı: Fiziki terapiya və masaj.
3. Həzm Sistemi Problemləri
Qaraciyər və safra problemləri: Dərman müalicəsi və ya cərrahi müdaxilə.
Reflüks: Proton nasosu inhibitorları və pəhriz dəyişiklikləri.
4. Sinir Problemləri
Zona: Antiviral dərmanlar və ağrını yüngülləşdirən kremlər.
Interkostal nevralgiya: Sinir sakitləşdiricilər və fizioterapiya.
Nəticə
Sağ ağciyər ağrısı müxtəlif səbəblərlə bağlı ola bilər və düzgün diaqnoz üçün tibbi müayinə vacibdir. Əgər ağrı qəfil, şiddətli və ya nəfəs almaqda çətinlik yaradırsa, dərhal həkimə müraciət edin. Erkən müdaxilə ilə əksər səbəblər uğurla müalicə edilə bilər.
