Burun tənəffüs sistemini qoruyan, nəfəs aldığımız havanı tozdan təmizləyən, isidən, nəmləndirən, qoxunu hiss edən, danışılan səslərin rezonansına töhfə verən və bir çox digər vəzifələri yerinə yetirən orqandır. Vəzifələrindən əlavə gözəllik baxımından da əhəmiyyətlidir. Burun üzün mərkəzində yerləşir və üzün görünüşünü dəyişir. Burundan yaxşı nəfəs ala bilməyən insanların gündəlik iş həyatında tez yorulma, ağızdan nəfəs almaq ehtiyacı, ağız quruluğu, ağızdan qoxu gəlməsi, yemək yeyəndə yaxud danışanda yorulma, gecə yatanda yuxu problemləri, xoruldama, yuxu apnoesi ola bilər.

17 yanvar 2023

Burun tıxanıqlığının səbəbləri nələrdir? Burun tıxanıqlığın səbəblərini müəyyən etmək üçün həkim mütləq xəstədən ətraflı məlumat alıb burun müayinəsini tam bir şəkildə etməlidir. Endoskopla burun boşluğunu tam görmək burun müayinəsinin mütləq hissəsidir. Burun çəpərində əyrilik varsa bu hər zaman problemin səbəbi olmaya bilir. Burun qanadlarının zəif olması, balıqqulaqların böyük olması, burunda polip olması, xoanal atreziya, daha çox uşaqlarda olan adenoid hipertrofiyası kimi başqa səbəblər də burun tıxanıqlığına gətirib çıxarır. Ona görə müayinə tam bitdikdən sonra müalicə planlanmalıdır. Ehtiyac yarananda komyuter tomoqrafiyası kimi əlavə araşdırmalar istənilir.

Çəpər əyriliyi niyə olur? Adətən burun travmasına bağlı olur, çox vaxt xəstə bunu xatırlamır. Uşaqlıq yaşlarında yıxılma, yerə dəymə, toqquşma kimi travmalardan sonra burun çəpərində problemlər əmələ gəlir. Doğuş prosesi də travmatikdir və çəpər əyriliyinə səbəb ola bilər. Çəpər əyriliyi əməliyyat olunmalıdır mı? Ən çox burun tıxanıqlığında əməliyyat (septoplastika) olunur. Rinoplastika (estetik burun əməliyyatı) zamanı da əməliyyatın bir parçası olaraq icra edilir.Nadir hallarda burun qanaxmaları, baş ağrısı, sinuzit burun çəpər əyriliyinə bağlıdırsa, yenə septoplastika edilməlidir.

Çəpər əyriliyi dərmanla müalicə olunur mu? Xeyr, ancaq əməliyyatla düzəldilir.

Septoplastika necə bir əməliyyatdır? Burun çəpərininin qığırdaq və sümük skeleti var. Onun dayaq hissələrini pozmadan nəfəs kanalını daraldan parçasının çıxarılması, ehtiyac olanda isə dayaq hissəsinin möhkəmləndirilməsi, hətta bəzən yenidən qurulması əməliyyatın təməlidir. Əməliyyatın müddəti təxmini yarım saatdan 1 saat yarıma qədər çəkir. Şişlik və göyərmə olmur. 1-3 gün burunda slikon tamponlar olur.Tanponları çıxaran zaman ağrı hissi və qanaxma olmur. Reviziya əməliyyatlarında (artıq bir dəfə əməliyyat olunubsa) qabırğa ya da qulaq qığırdağından istifadə etmək lazım ola bilər. Septoplastika zamanı ehtiyac olanda balıqqulaqlara, poliplərə və s müdaxilə etmək olar.

Septoplastika qapalı yoxsa açıq olur? Çəpər əyriliyi əməliyyatı əksər hallarda qapalı üsulla icra edilir. Çox mürəkkəb hallarda açıq üsula ehtiyac olur, yəni dəridə kiçik kəsik olur (açıq rinoplastika əməliyyatı kimi) və burunda əməliyattan sonra şişkinlik olur.