Sidik Yollarının İnfeksiyalarının Növləri
Sidik yolları infeksiyaları infeksiyanın yerləşdiyi nahiyəyə görə müxtəlif növlərə ayrılır:
Uretrit: Sidik yolunun iltihabıdır. Bakteriyaların uretraya daxil olması ilə yaranır.
Sistit: Sidik kisəsinin infeksiyasıdır və sidik kisəsinin iltihabına səbəb olur. Bu, ən çox yayılmış SYİ növüdür.
Piyelonefrit: Böyrəklərin infeksiyasıdır və daha ciddi bir infeksiya hesab olunur. Bu vəziyyət yüksək hərarət və digər sistemik əlamətlərlə müşayiət olunur.
Sidik Yolları İnfeksiyalarının Əlamətləri
Sidik yolları infeksiyalarının əlamətləri infeksiyanın yerləşdiyi yerə görə dəyişə bilər, lakin ümumi simptomlara aşağıdakılar daxildir:
Sidik ifrazı zamanı yanma və ağrı
Sidik ifrazı zamanı yanma hissi və ağrı, sidik yolları infeksiyasının ən yayılmış əlamətidir.
Tez-tez sidik ifrazı
Xəstələr sidiyə tez-tez getmə ehtiyacı hiss edə bilər və hər dəfə az miqdarda sidik ifrazı olur.
Qeyri-adi qoxulu və ya bulanıq sidik
Sidik yolları infeksiyası zamanı sidikdə xoşagəlməz bir qoxu və bulanıqlıq müşahidə edilə bilər.
Sidikdə qan
İnfeksiya nəticəsində sidikdə qan görünə bilər, bu da sidikdə çəhrayı və ya tünd rəngdə ola bilər.
Alt qarın nahiyəsində ağrı və təzyiq hissi
Sistit kimi infeksiyalarda sidik kisəsi nahiyəsində ağrı və təzyiq hissi meydana gələ bilər.
Yüksək hərarət və titrəmə (xüsusilə böyrək infeksiyalarında)
Böyrəklərə yayılan infeksiyalarda yüksək hərarət, titrəmə və bel ağrısı ola bilər.
Sidik Yolları İnfeksiyalarının Səbəbləri
Sidik yolları infeksiyaları ən çox bakteriyaların, xüsusilə Escherichia coli (E. coli) bakteriyasının sidik yollarına daxil olması ilə yaranır. Bəzi digər səbəblərə aşağıdakılar daxildir:
Gigiyenaya diqqətsizlik: Uygunsuz təmizlik və ya cinsi əlaqədən sonra gigiyenaya diqqət yetirilməməsi bakteriyaların sidik yollarına daxil olmasına səbəb ola bilər.
Cinsi əlaqə: Cinsi əlaqə zamanı bakteriyalar sidik yollarına daxil ola bilər.
Qadın anatomiyası: Qadınlarda sidik borusu qısa olduğundan bakteriyalar daha asanlıqla sidik kisəsinə çatır.
Hamiləlik: Hamiləlik dövründə hormonal dəyişikliklər və böyüyən uşaqlıq sidik axarlarına təzyiq göstərərək infeksiya riskini artırır.
İmmunitet zəifliyi: İmmunitet sistemi zəif olan insanlarda infeksiyalara daha çox rast gəlinir.
Diaqnoz Üsulları
Sidik yolları infeksiyasının diaqnozu üçün əsas diaqnostik üsullar bunlardır:
Sidik testi: Sidikdə bakteriya, ağ qan hüceyrələri və ya digər göstəricilərin olub-olmaması yoxlanılır.
Sidik mədəniyyəti: İnfeksiyaya səbəb olan bakteriya növünü müəyyən etmək üçün sidik mədəniyyəti aparılır.
Ultrasəs və ya CT scan: Böyrək və sidik yollarını daha yaxşı qiymətləndirmək və infeksiyanın yayılma dərəcəsini müəyyən etmək üçün istifadə edilə bilər.
Müalicə Seçimləri
Sidik yolları infeksiyasının müalicəsi infeksiyanın səbəbinə və dərəcəsinə görə dəyişə bilər:
Antibiotiklər
Sidik yolları infeksiyalarının əsas müalicəsi antibiotiklərdir. Həkim tərəfindən təyin edilən kursa uyğun olaraq antibiotiklərin istifadəsi infeksiyanı aradan qaldıra bilər.
Ağrı azaldıcı dərmanlar
Sidik ifrazı zamanı yaranan yanma və ağrını azaltmaq üçün bəzi dərmanlar təyin edilə bilər.
Bol maye qəbul etmək
Su içmək sidik ifrazını artıraraq bakteriyaların sidik yollarından xaric edilməsinə kömək edir.
İnfeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq
Böyrəklərə yayılan infeksiyalarda əlavə müalicələr və hətta xəstəxanada müalicə lazım ola bilər.
Sidik Yolları İnfeksiyalarından Qorunma Yolları
Kifayət qədər su içmək: Gün ərzində kifayət qədər su içmək, bakteriyaların sidik yollarından təmizlənməsinə kömək edir.
Təmizliyə diqqət etmək: İntuardan arxaya doğru təmizlik etmək bakteriyaların sidik yollarına keçməsinin qarşısını ala bilər.
Cinsi əlaqədən sonra sidik ifraz etmək: Bakteriyaların xaric edilməsinə kömək edir.
Təmiz paltarlar geyinmək: Sintetik materiallardan hazırlanan alt paltarlardan qaçmaq və pambıqlı alt paltarları seçmək infeksiyadan qorunmağa kömək edə bilər.
Həddindən artıq kimyəvi vasitələrdən istifadə etməmək: Təmizlik vasitələri, sabunlar və ya duş gelləri kimi kimyəvi maddələrdən az istifadə etmək infeksiyalardan qorunmağa kömək edir.
Sidik yolları infeksiyaları vaxtında müalicə edilmədikdə böyrəklərə yayıla bilər və ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Sidik yollarında hər hansı bir narahatlıq hiss edildikdə dərhal həkimə müraciət etmək məsləhətdir.
