Səbəblər
Ürək astmasının əsas səbəbləri ürək çatışmazlığı ilə əlaqədardır:
Sol ventrikul çatışmazlığı: Sol mədəcik (ventrikul) qanı effektiv şəkildə pompalaya bilmədikdə ağciyərlərdə maye yığılması baş verir.
Mitral qapaq xəstəlikləri: Mitral qapağın daralması (stenoz) və ya sızması (regurgitasiya) nəticəsində ürəyin sol hissəsində təzyiq artışı.
Koronar arter xəstəliyi: Ürəyin qan təchizatının azalması nəticəsində meydana gələn vəziyyətlər.
Simptomlar
Ürək astmasının simptomları, ürək çatışmazlığına və ağciyərlərdə maye yığılmasına bağlı olaraq dəyişir. Əsas simptomlar aşağıdakılardır:
Gecə tutmaları: Yatarkən və ya yuxuda nəfəs darlığı ilə oyanma (paroksismal nokturnal dispne).
Nəfəs darlığı: Xüsusilə yatarkən və ya uzandıqda nəfəs almaqda çətinlik.
Quru öskürək: Bəzən qanlı və ya köpüklü bəlğəm ilə müşayiət olunan öskürək.
Çarpıntı: Ürək döyüntüsünün artması və ya nizamsız döyüntü hissi.
Yorğunluq və zəiflik: Davamlı halsızlıq və yorğunluq hissi.
Ödem: Ayaqlarda, ayaq biləklərində və qarnın alt hissəsində şişkinlik.
Mavi rəngdə dəri (sianoz): Dərinin və dırnaqların mavi rəng alması, oksigen çatışmazlığına işarədir.
Diaqnoz
Fiziki müayinə: Həkim, ağciyərlərdə maye yığılmasını və ürək çatışmazlığını qiymətləndirmək üçün fiziki müayinə aparır.
EKQ (elektrokardioqramma): Ürək ritmini və fəaliyyətini qiymətləndirir.
Ekokardioqrafiya: Ürəyin strukturlarını və funksiyalarını qiymətləndirir.
CXR (sinə rentgeni): Ağciyərlərdəki maye yığılmasını və ürəyin ölçüsünü göstərir.
Qan testləri: Ürək funksiyası və böyrək funksiyasını qiymətləndirmək üçün.
Müalicə
Ürək astmasının müalicəsi, əsas səbəb olan ürək çatışmazlığını idarə etməyə yönəlir. Müalicə üsulları aşağıdakılardır:
Dərman müalicəsi:
Diuretiklər: Ağciyərlərdəki və bədəndəki artıq mayeni azaltmaq üçün.
ACE inhibitorları və ya ARB'ler: Ürək işini yüngülləşdirmək və qan təzyiqini azaltmaq üçün.
Beta-blokerlər: Ürək ritmini və işini tənzimləmək üçün.
Digər dərmanlar: Aldosteron antagonistləri və vazodilatorlar kimi.
Cərrahi müdaxilə və prosedurlar:
Qapaq əməliyyatları: Mitral qapaq problemini düzəltmək üçün.
Koronar arter bypass əməliyyatı: Koronar arter xəstəliyini müalicə etmək üçün.
Kardiyak resenkronizasiya terapiyası (CRT): Ürək çatışmazlığını idarə etmək üçün xüsusi cihazlar.
Yaşam tərzi dəyişiklikləri:
Azaldılmış duz qəbulu: Bədəndə maye yığılmasını azaltmaq üçün.
Müntəzəm fiziki fəaliyyət: Ürək və ümumi sağlamlığı yaxşılaşdırmaq üçün.
Duzlu qidalardan çəkinmək: Maye yığılmasını azaltmaq üçün.
Siqaret və alkoqolun tərgidilməsi: Ürək sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün.
Tibbi cihazlar və dəstək:
Oksigen terapiyası: Ağır nəfəs darlığı olan xəstələr üçün.
CPAP və ya BiPAP cihazları: Yuxu zamanı tənəffüsü dəstəkləmək üçün.
Evdə Baxım və Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri
Yüksək yastıqda yatmaq: Nəfəs almağı asanlaşdırmaq üçün başı yüksəkdə saxlamaq.
Müntəzəm tibbi nəzarət: Həkimin təlimatlarına riayət etmək və müntəzəm müayinələr.
Çəki nəzarəti: Sağlam çəki saxlamaq və artıq çəki almamaq.
Ürək astması ciddi bir vəziyyətdir və erkən diaqnoz və müalicə həyati əhəmiyyət daşıyır. Əgər ürək astması simptomları yaşayırsınızsa, dərhal tibbi yardım alın.
