Vertigo periferik və mərkəzi səbəblərə görə görünə bilər. Xoşxassəli paroksismal mövqe vertigo (BPPV), Meniere xəstəliyi (MD), vestibulyar nevrit periferik vertiqonun ən çox görülən səbəbləridir. Bundan əlavə, beyincik və beyin sapını təsir edən fokal işemiya, demiyelinləşdirici xəstəliklər, yer tutan beyin lezyonları və anadangəlmə beyin sapı anomaliyaları kimi mərkəzi patologiyalar da başgicəllənməyə səbəb ola bilər.
Migren tez-tez vurğulanan və periferik və mərkəzi mexanizmləri tam aydınlaşdırılmamış başgicəllənmənin tez-tez səbəbidir. Bu xəstəliklər arasında başlanğıc yaşı, hücumların müddəti, müşayiət olunan simptomlar və tetikleyici faktorlar qiymətləndirilməlidir. Mövqe testləri mərkəzi və periferik vertiqonu ayırd etmək üçün vacibdir. Son illərdə başgicəllənmənin ailədə baş verməsi genetikaya diqqəti cəlb etmişdir. Buna görə də, vertigolu xəstələri qiymətləndirərkən ailə tarixi daha çox əhəmiyyət qazanmışdır. Vertigonun genetik səbəbləri; Təcrid olunmuş təkrarlanan başgicəllənmə, eşitmə itkisi ilə təkrarlanan başgicəllənmə və mərkəzi xəstəliklərlə başgicəllənmə kimi 3 formada görünür.
Vertigonun müalicə üsulları:
Bildirilmişdir ki, vestibulyar xroniki pozğunluqların əksəriyyətində farmakoloji və cərrahi yaxşılaşmalar məhduddur. Dərman vestibulyar supressiya, ürəkbulanma kimi simptomların müalicəsi və ya müəyyən xəstəliklərdə infeksiyaya nəzarət üçün verilir.Cərrahiyyə vestibulyar pozğunluğu olan xəstələrin nəzarətində məhdud rola malikdir və dalğalanan xəstələrdə son çarə kimi istifadə olunur. periferik funksiya epizodları.
Belə xəstələrdə vestibulyar sistemin sıradan çıxdığı labirinektomiya və ya vestibulyar siqnal girişinin kəsildiyi vestibulyar sinirin kəsilməsi kimi cərrahi əməliyyatlar həyata keçirilə bilər. Beləliklə, vestibulyar funksiyanın dəyişkənliyi sabit vestibulyar çatışmazlıq ilə əvəz olunur.O, həmçinin perilimfatik fistula və ya akustik neyromanın cərrahi təmiri kimi bəzi xüsusi hallarda rol oynayır.
Vestibulyar xəstəlikləri olan xəstələrin müalicəsində və nəzarətində vestibulyar reabilitasiyanın istifadəsində maraqlı bir artım var. Vestibulyar reabilitasiya; Vestibulyar patologiyada mərkəzi sinir sisteminin maksimum kompensasiyası məqsədi ilə başlayan məşqə əsaslanan bir yanaşmadır. Mərkəzi sinir sistemini müzakirə etməyin çətin olduğu bir iyerarxiyada orijinal protokollar Cooksey və Cawthorne tərəfindən qrup fəaliyyətlərində istifadə edilmişdir. Bu yaxınlarda vestibulyar reabilitasiya avadanlıqlarında əlavə xüsusi komponentlər müəyyən edilmişdir ki, onların hər biri fizioloji və davranış fərqləri aşağıda ümumiləşdirilmişdir.
Kompensasiya cavabları (mövqe və ya hərəkətə səbəb olan simptomlar üçün); Bu, vestibulyar nüvədə tonik aktivliyin yenidən balanslaşdırılmasına, təkrarlanan stimullara cavabın azalmasına və ya istifadə edilən hərəkətə alışmaya və mərkəzi sinir sisteminin təbii plastikliyinə əsaslanır. Bu üsul tez-tez yaşayış adlandırılsa da, fizioloji sinaptik yaşayış reaksiyası deyil, neyrooplastik proses və ya daha doğrusu kompensatordur.
Uyğunlaşma göz və ya başın təxribatçı hərəkətlərinin istifadəsi və vestibulo-okulyar refleks qazancını yaxşılaşdırmaq və səhvləri azaltmaq, vizual-vestibulyar qarşılıqlı əlaqə (baxışların sabitləşməsi) və baş-göz koordinasiyası üçün təkrarlanan istifadədir.
Əvəzetmə, kompensatorlar və gücləndiricilərdən fərqli olaraq pozulmuş vestibulyar girişlərə təsir etmək üçün tək və ya kombinasiyada vizual və ya somatosensor kimi sensor girişlərin istifadəsidir.
Duruşa nəzarət məşqləri, düşmə tədbirləri, istirahət məşqləri, kondisioner məşqləri və funksional peşə hazırlığı; Hərəkətliliyi artırmaq və hərəkətə münasibəti dəyişdirmək üçün öyrənilmiş motor prinsiplərinə əsaslanır. Bundan əlavə, bütün vestibulyar reabilitasiya proqramına daxil edilə bilən BPPV kimi vestibulyar pozğunluqlarda xüsusi diaqnozu olan qruplar üçün yenidən yerləşdirmə manevrləri mövcuddur. Bu manevrlər (kanalın yerini dəyişdirmə manevrləri, Epley Semont kimi) xəstələrdə həyata keçirilir və vestibulyar qalıqların geri çevrilməsi mexaniki məntiqə əsaslanır.Belə üsullar bu baxışın diqqət mərkəzində deyil.
Xülasə; Müxtəlif etiologiyalı vestibulyar pozğunluğun simptomları və əlamətləri tez-tez müşahidə olunur, davamlı və qeyri-kafidir. Səbəbi bilinməyən birtərəfli vestibulopatologiya hesab edilən xəstələrdə mümkün patologiyalar arasında differensial diaqnoz çox vaxt çətindir.Vestibulyar reabilitasiya baş verən çatışmazlıqları azaltmaq üçün inkişaf edən bir üsuldur və əsasən nəzarətə əsaslanan (müalicəvi deyil) hesab edilir. Bundan əlavə, bir paket və resept kimi kəşfiyyat, xilasetmə meyli ilə vestibulyar reabilitasiya xüsusi bir diaqnozdan daha çox simptomların mövcudluğunda diaqnoz qoyulur. Səviyyənin müayinəsi sistematik deyil, birtərəfli vestibulyar çatışmazlıq üçün BPPV-nin yerini dəyişdirmə manevri istisna olmaqla, vestibulyar reabilitasiyanın aşkar xarakteri tarixdir.
