1. ESWL (Ekstrakorporeal Şok Dalğası Litotripsiyası)
Necə işləyir?
Bədən xaricindən göndərilən yüksək enerjili şok dalğaları ilə daşlar kiçik hissəciklərə parçalanır. Bu hissəciklər təbii yolla sidiklə xaric edilir.
Üstünlükləri:
Cərrahi müdaxilə tələb olunmur (non-invazivdir).
Anesteziya adətən lazım olmur.
Kimlər üçün uyğundur?
2 sm-dən kiçik böyrək və ya sidik axarında yerləşən daşlar.
2. Üreteroskopiya (URS)
Necə işləyir?
Sidik yollarından xüsusi bir cihaz (üreteroskop) yerləşdirilir. Daş lazer vasitəsilə parçalanır və ya tamamilə xaric edilir.
Üstünlükləri:
Kiçik ölçülü daşları tamamilə xaric etməyə imkan verir.
Sidik axarında sıxışmış daşlar üçün uyğundur.
Kimlər üçün uyğundur?
Sidik axarı və ya sidik kisəsində yerləşən daşlar.
3. Perkutan Nefrolitotomi (PCNL)
Necə işləyir?
Böyrək nahiyəsində kiçik bir kəsik açılaraq xüsusi cihaz vasitəsilə daşlar parçalanır və xaric edilir.
Üstünlükləri:
Böyük və kompleks daşlar üçün uyğundur.
Adətən bir prosedurda daş tamamilə xaric edilir.
Kimlər üçün uyğundur?
2 sm-dən böyük və ya koral şəklində (koral daşlar) daşlar.
4. RIRS (Retrograd İntrarenal Cərrahiyyə)
Necə işləyir?
Fleksibl üreteroskop vasitəsilə böyrək daxilinə daxil olunur və daş lazer ilə parçalanır.
Daş hissəcikləri təbii yolla və ya cihaz vasitəsilə xaric edilir.
Üstünlükləri:
Dərinin kəsilməsi tələb olunmur.
Xüsusilə böyrək içindəki daşlar üçün effektlidir.
Kimlər üçün uyğundur?
Orta ölçülü daşlar.
Böyrək içində yerləşən daşlar.
5. Açıq və ya Laparoskopik Cərrahiyyə
Necə işləyir?
Böyrək və ya sidik yollarındakı daşların birbaşa çıxarılması üçün istifadə olunur. Bu üsul daha böyük kəsiklər və ya minimal invaziv texnologiyalarla həyata keçirilə bilər.
Üstünlükləri:
Çox böyük və ya digər üsullarla çıxarıla bilməyən daşlar üçün uyğundur.
Kimlər üçün uyğundur?
Kompleks anatomik problemlər və ya çox böyük daşlar.
6. İlaç və Təbii Müalicə Yolları
Necə işləyir?
Kiçik ölçülü daşlar sidiklə təbii yolla xaric edilə bilər. Bol su içmək, daş düşürücü dərmanlardan istifadə etmək tövsiyə olunur.
Kimlər üçün uyğundur?
5 mm-dən kiçik daşlar.
Diaqnoz və Müalicə Seçimi
Hansı üsulun tətbiq ediləcəyi daşın növünə, ölçüsünə və yerləşməsinə bağlıdır. Diaqnoz üçün aşağıdakı testlərdən istifadə olunur:
Ultrasəs və ya rentgen: Daşın yerini və ölçüsünü müəyyən edir.
KT (Kompyuter tomoqrafiyası): Daha dəqiq görüntülər təmin edir.
Sidik analizi: Daşın tərkibi və infeksiyanın olub-olmamasını göstərir.
Nəticə
Böyrək daşlarının müalicəsi üçün müasir üsullar yüksək effektivliyə malikdir. Daşın xüsusiyyətlərinə görə uyğun üsulu seçmək üçün həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Erkən müdaxilə ağrı və ağırlaşmaların qarşısını alır. 🌟
