Duodenitin Səbəbləri
Duodenitin yaranmasına müxtəlif amillər səbəb ola bilər:
Helicobacter pylori bakteriyası
Mədə və duodenum selikli qişasında iltihaba səbəb olan əsas bakteriyadır.
Qastrit və Mədə Turşusu Problemləri
Mədə turşusunun onikibarmaq bağırsağa axması və qıcıqlandırması.
Zərərli Qidalanma Vərdişləri
Çox ədviyyatlı, yağlı, turşulu və qızardılmış qidaların həddindən artıq istehlakı.
Alkoqol və kafeinin yüksək miqdarda istifadəsi.
Dərmanlar
Uzun müddət NSAİİ dərmanlarının (ibuprofen, aspirin) istifadəsi selikli qişanı zədələyə bilər.
Stress və Həddindən Artıq Narahatlıq
Xroniki stress həzm sistemində turşu ifrazını artıraraq iltihab yarada bilər.
Siqaret və Spirtli İçkilər
Bu maddələr mədə və onikibarmaq bağırsaq selikli qişasına mənfi təsir göstərir.
Digər Xəstəliklər
Kron xəstəliyi.
Mədə xorasının yayılması.
Safra axınının pozulması.
Duodenitin Əlamətləri
Duodenitin simptomları səbəbin şiddətindən və iltihabın dərəcəsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Əsas əlamətlər bunlardır:
Həzm Sistemi Əlamətləri
Qarın ağrısı
Xüsusilə mədəaltı nahiyədə və ya qarının yuxarı hissəsində hiss olunur.
Aclıq zamanı və ya yeməkdən sonra ağrı güclənə bilər.
Ürəkbulanma və Qusma
Yeməkdən sonra narahatlıq yarana bilər.
Həzm pozğunluğu
Şişkinlik, qarında gərginlik və həzmsizlik.
İştahsızlıq və Arıqlama
Yemək zamanı ağrı və narahatlıq hissi iştahsızlığa səbəb ola bilər.
Yanma Hissi və Mədə Turşusu
Mədə turşusunun yuxarı qalxması ilə qıcqırma və yanma hissi yaranır.
Ümumi Əlamətlər
Halsızlıq və Yorğunluq
Qidaların tam sorulmamaması nəticəsində enerji çatışmazlığı yaranır.
Qanama (Ağır hallarda)
Qarın nahiyəsində qanaxmalar baş verə bilər.
Qara rəngli nəcis (melena) və ya qan qusma.
Səbəbsiz Narahatlıq və Əsəbilik
Xroniki iltihab stress və narahatlıq səviyyəsini artırır.
Duodenitin Diaqnozu
Duodenit diaqnozu üçün həkim aşağıdakı müayinələrdən istifadə edə bilər:
Endoskopiya
Endoskop vasitəsilə duodenumun daxili səthini vizual müayinə edərək iltihabı aşkarlayır.
Helicobacter pylori Testi
Nəcis, nəfəs və ya qan testləri vasitəsilə bakteriyanın varlığı yoxlanılır.
Qan Testləri
İnfeksiya və iltihabın göstəriciləri analiz edilir.
Nəcis Analizi
Qanama və bakterial infeksiyaları aşkarlamaq üçün istifadə olunur.
Duodenitin Müalicəsi
Müalicə duodenitin səbəbindən və şiddətindən asılı olaraq dəyişir:
1. Dərman Müalicəsi
Antibiotiklər: Helicobacter pylori bakteriyasını aradan qaldırmaq üçün istifadə olunur.
Proton Pompa İnhibitorları (PPI): Mədə turşusunu azaltmaq üçün (Omeprazol, Lansoprazol).
Antasidlər: Mədə turşusunu neytrallaşdırır və ağrını yüngülləşdirir.
H2 reseptor blokerləri: Turşu ifrazını azaldır (Ranitidin, Famotidin).
2. Pəhriz Dəyişiklikləri
Turşulu və ədviyyatlı qidalardan çəkinin.
Kafein və spirtli içkilərdən uzaq durun.
Yüngül və tez-tez yemək yeyin (mədə boş qalmasın).
Yağlı və qızardılmış qidalardan çəkinin.
3. Stress İdarəsi
Xroniki stressi azaltmaq üçün meditasiya, idman və istirahət üsulları tətbiq edilə bilər.
4. Siqaretdən İmtina
Siqaret mədə və onikibarmaq bağırsaq selikli qişasını zədələyir.
Evdə Tətbiq Oluna Biləcək Tədbirlər
Zəncəfil Çayı
Təbii antiinflamatuar təsiri ilə həzmi dəstəkləyir.
Aloe Vera Şirəsi
Mədə və bağırsaq selikli qişasını qoruyur.
Yulaf Əzməsi
Mədəni sakitləşdirərək turşu balansını qoruyur.
Bol Su İstehlakı
Həzmi dəstəkləyir və toksinlərin xaric edilməsinə kömək edir.
Nəticə
Duodenit, onikibarmaq bağırsağın iltihablanması nəticəsində yaranan və əsasən həzm sistemi simptomları ilə özünü göstərən bir xəstəlikdir. Müalicə edilmədikdə xora, qanama və digər ciddi problemlərə səbəb ola bilər. Sağlam qidalanma, stressin idarə olunması və düzgün dərman müalicəsi ilə duodeniti nəzarət altına almaq mümkündür. Vaxtında həkimə müraciət etmək xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını alır.
