Kifozun Səbəbləri
Kifoz bir çox fərqli səbəbdən qaynaqlana bilər:
Postural kifoz:
Pis duruş: Uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə yanlış duruş vərdişləri nəticəsində inkişaf edir. Bu kifoz növü adətən geri çevrilə bilər.
Şeyermann xəstəliyi (Şeyermann kifozu):
Onurğanın struktur problemi: Üst arxa vertebraların (omurların) ön hissəsinin daha yavaş böyüməsi səbəbindən meydana gəlir. Bu vəziyyət yeniyetməlik dövründə baş verir.
Osteoporoz:
Sümüklərin zəifləməsi: Yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir. Osteoporoz nəticəsində onurğalar zəifləyir və çökməyə meyilli olur, bu da kifoza səbəb ola bilər.
Onurğa zədələri və qırıqları:
Travma: Onurğanın zədələnməsi və ya qırılması nəticəsində kifoz inkişaf edə bilər.
Anadangəlmə kifoz:
Doğuşdan gələn problemlər: Onurğanın normal inkişaf etməməsi səbəbindən meydana gəlir. Bu vəziyyət anadangəlmədir və doğum zamanı və ya körpəlik dövründə aşkar edilir.
Digər səbəblər:
Artrit və digər iltihabi xəstəliklər: Onurğada iltihab və zədələnmə kifoza səbəb ola bilər.
Neyromuskular xəstəliklər: Məsələn, serebral iflic və ya müsküler distrofiya kimi xəstəliklər.
Kifozun Əlamətləri
Kifozun əlamətləri səbəbə və şiddətə bağlı olaraq dəyişə bilər:
Yuvarlaq kürək və ya qozbellik: Arxa tərəfdə anormal öne doğru əyilmə.
Arxa və kürək ağrısı: Xüsusilə ağır hallarda.
Səviyyədə azalma: Şiddətli kifoz hallarında boyun qısalması.
Qaburğa qəfəsinin çıxıntısı: Qabırğaların irəli çıxıntısı.
Yorğunluq: Uzun müddət oturma və ya ayaqda qalma nəticəsində yaranan yorğunluq.
Nəfəs alma çətinliyi: Şiddətli hallarda, kifoz qabırğa qəfəsini və ağciyərləri sıxaraq nəfəs almağa çətinlik yarada bilər.
Kifozun Diaqnozu
Kifozun diaqnozu adətən həkim tərəfindən aparılan fiziki müayinə və görüntüləmə testləri ilə qoyulur:
Fiziki müayinə: Həkim xəstənin duruşunu və onurğanın əyriliyini qiymətləndirir.
Rentgen: Onurğanın quruluşunu və əyriliyini göstərir.
MRT və ya KT: Onurğanın detallı görüntülərini təmin etmək və hər hansı bir sinir sıxılmasını aşkar etmək üçün istifadə edilə bilər.
Sümük sıxlığı testləri: Osteoporoz səbəbiylə kifozdan şübhələnilirsə, sümük sıxlığı testləri aparıla bilər.
Kifozun Müalicəsi
Kifozun müalicəsi səbəbə, şiddətə və xəstənin yaşına bağlı olaraq dəyişir:
Postural kifoz:
Fiziki terapiya və məşqlər: Duruşu düzəltmək və əzələləri gücləndirmək üçün məşqlər.
Duruş düzəldici cihazlar: Duruşu yaxşılaşdırmaq üçün müxtəlif cihazlar və korseler.
Şeyermann kifozu:
Müşahidə: Yüngül hallarda müntəzəm olaraq izlənmə.
Fiziki terapiya: Duruşu yaxşılaşdırmaq və əzələləri gücləndirmək üçün məşqlər.
Korseler: Xüsusilə yeniyetmələrdə əyriliyin irəliləməsini dayandırmaq üçün.
Cərrahi müdaxilə: Şiddətli hallarda onurğanın düzəldilməsi üçün.
Osteoporoz səbəbli kifoz:
Osteoporoz müalicəsi: Sümük sıxlığını artırmaq və sümük qırıqlarının qarşısını almaq üçün dərmanlar və həyat tərzi dəyişiklikləri.
Fiziki terapiya və məşqlər: Arxa əzələləri gücləndirmək və duruşu yaxşılaşdırmaq üçün.
Anadangəlmə kifoz:
Cərrahi müdaxilə: Şiddətli hallarda onurğanın düzəldilməsi üçün erkən cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Profilaktika və Təhlükəsizlik
Kifozun qarşısını almaq və ya əlamətləri azaltmaq üçün bəzi tədbirlər:
Düzgün duruş: Oturarkən və ayaq üstə durarkən düzgün duruşa diqqət etmək.
Fiziki fəaliyyət: Müntəzəm olaraq məşq etmək və əzələləri gücləndirmək.
Sümük sağlamlığı: Kalsium və D vitamini ilə zəngin qidalar qəbul etmək və osteoporozun qarşısını almaq üçün tədbirlər görmək.
Müntəzəm tibbi müayinələr: Onurğa problemlərini erkən aşkar etmək üçün mütəmadi həkim ziyarətləri.
Kifoz ciddi və narahatlıq verici bir vəziyyət ola bilər, lakin erkən diaqnoz və düzgün müalicə ilə əlamətlər idarə edilə bilər və həyat keyfiyyəti artırıla bilər. Əgər kifoz simptomları hiss edirsinizsə, bir ortopedik cərrah və ya fizioterapist ilə məsləhətləşmək vacibdir.
