Femoral Sinir Lezyonunun Əsas Səbəbləri
Travma:
Bud nahiyəsinə düşən zərbələr.
Cərrahi müdaxilələr (xüsusilə qarın və ya pelvik nahiyədə).
Sıxılma və Gərginlik:
Femoral sinirin sıxılması (məsələn, hematoma və ya şiş səbəbilə).
Uzunmüddətli oturma və ya yanlış bədən mövqeyi.
Sinir İltihabı və İnfeksiyalar:
Diabetik nöropatiya.
İnfeksiyalar və ya autoimmun xəstəliklər.
Bel Yırtığı və ya Disk Problemləri:
Sinirin bel nahiyəsindəki sinir kökləri sıxıldıqda.
Şişlər və Absesslər:
Sinirə təzyiq göstərə bilən patoloji vəziyyətlər.
Femoral Sinir Lezyonunun Simptomları
Femoral sinir zədələndikdə simptomlar sinirin təsir etdiyi hissiyyat və hərəkət bölgələrində baş verir. Simptomlar zədənin dərəcəsinə və yerinə görə dəyişə bilər.
1. Hərəkət Pozuntuları
Bud Əzələlərində Zəiflik:
Budun ön hissəsindəki əzələlərin (xüsusilə dördbaşlı əzələ - quadriceps) zəifləməsi.
Dizi bükərkən və ya ayağı düzəldərkən çətinlik.
Ayaqda Durma Çətinliyi:
Diz ekstensiyası zəif olduğu üçün ayaqda tarazlığı saxlamaqda çətinlik.
Yeriş Problemləri:
Diz və bud hərəkətləri məhdudlaşdığı üçün anormal yeriş.
2. Hissiyyat Pozuntuları
Uyuşma və Karıncalanma:
Budun ön hissəsində, dizin üstündə və ya baldırın daxili nahiyəsində hissiyyat itkisi.
Yanma və Ağrı:
Budun ön nahiyəsində yandırıcı və ya sancma xarakterli ağrı.
Hissiyyatın Azalması:
Toxunma, istilik və ya ağrılı stimullara qarşı həssaslığın azalması.
3. Refleks Pozuntuları
Diz Refleksinin Zəifləməsi və ya İtməsi:
Diz refleksi femoral sinir vasitəsilə idarə olunduğu üçün bu refleks zəifləyə və ya itə bilər.
4. Qidalanma və Toxuma Dəyişiklikləri
Əzələ Atrofiyası:
Zədələnmiş bölgədə əzələlərin həcminin azalması.
Dərinin Rəng və Temperatur Dəyişiklikləri:
Sinir zədələnməsi səbəbilə qan dövranı problemləri.
Femoral Sinir Lezyonunun Diaqnostikası
Tibbi Tarix:
Əvvəlki travmalar, cərrahi müdaxilələr və ya simptomların başlanğıcı haqqında məlumat.
Fiziki Müayinə:
Hərəkət və hissiyyat funksiyalarının qiymətləndirilməsi.
Diz reflekslərinin yoxlanması.
Elektromioqrafiya (EMG):
Sinirin və əzələlərin elektrik fəaliyyətini qiymətləndirmək.
Görüntüləmə Testləri:
MRT və ya KT: Şişlər, hematomalar və ya sıxılma səbəblərini aşkar etmək üçün.
Ultrasəs: Yumşaq toxuma zədələrini yoxlamaq.
Qan Testləri:
Diabet və ya iltihab proseslərini müəyyənləşdirmək üçün.
Femoral Sinir Lezyonunun Müalicəsi
Müalicə sinir zədəsinin səbəbinə, dərəcəsinə və xəstənin ümumi vəziyyətinə görə fərqlənir.
1. Dərman Müalicəsi
Ağrıkəsicilər və İltihab Əleyhinə Dərmanlar:
İbuprofen, naproksen kimi qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar (NSAİİ).
Sinir Ağrıları Üçün Dərmanlar:
Pregabalin və ya gabapentin kimi sinir ağrılarını idarə edən dərmanlar.
B12 Vitamini və Neyrotrofik Maddələr:
Sinirin regenerasiyasını dəstəkləmək üçün.
2. Fizioterapiya
Hərəkət və Güc Bərpası:
Zədələnmiş əzələləri gücləndirmək və hərəkətliliyi artırmaq üçün xüsusi məşqlər.
Refleksin Bərpası:
Sinir stimullaşdırılması üçün xüsusi terapiyalar.
Masaj və Elektroterapiya:
Sinir və əzələ funksiyasını dəstəkləmək üçün.
3. Cərrahi Müdaxilə
Hematoma və ya Şişlərin Aradan Qaldırılması:
Siniri sıxan hər hansı strukturların çıxarılması.
Sinir Rekonstruksiyası:
Ağır hallarda sinirin təmiri və ya rekonstruksiyası.
4. Reabilitasiya
Uzunmüddətli reabilitasiya sinir funksiyalarının tam bərpasını təmin etmək üçün vacibdir.
Femoral Sinir Lezyonunun Qarşısının Alınması
Travmalardan Çəkinmək:
Fiziki fəaliyyətdə ehtiyatlı olmaq və təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət etmək.
Xroniki Xəstəliklərin İdarəsi:
Diabet və ya iltihabi xəstəliklərin düzgün müalicəsi.
Düzgün Bədən Mövqeyi:
Uzun müddət oturma və ya təzyiq altında qalmaqdan çəkinmək.
Erkən Diaqnoz və Müalicə:
Əlamətlər yarandıqda həkimə müraciət etmək.
Nəticə
Femoral sinir lezyonu ciddi hərəkət və hissiyyat problemlərinə səbəb ola bilən bir vəziyyətdir. Erkən diaqnoz və müalicə ilə bu problemlərin aradan qaldırılması və ya minimuma endirilməsi mümkündür. Əgər simptomlarınız varsa, sinir zədəsini qiymətləndirmək və müalicə üçün bir nevroloq və ya ortoped mütəxəssisinə müraciət edin.
