1. Hormonal Dəyişikliklər
a. Hormonal Düzensizliklər
Hormon balanssızlığı: Östrojen və progesteron arasındakı tarazlığın pozulması qanaxmaya səbəb ola bilər.
Menarxe və ya menopoz dövrü: İlk menstruasiya və ya menopoz dövründə hormonal dəyişikliklər qeyri-adi qanaxmalara səbəb ola bilər.
b. Polikistik Over Sindromu (PCOS)
Düzensiz ovulyasiya: PCOS nəticəsində yaranan hormonal dəyişikliklər qeyri-adi qanaxmalara səbəb ola bilər.
c. Tiroid Problemləri
Hipo- və ya hipertiroidizm: Tiroid hormonlarının balanssızlığı menstrual dövrün pozulmasına və qanaxmaya səbəb ola bilər.
2. Hamiləliklə Əlaqəli Səbəblər
a. Hamiləliyin Əvvəlində
İmplantasiya qanaxması: Hamiləliyin ilk günlərində döllənmiş yumurtanın uşaqlıq divarına yapışması zamanı az miqdarda qanaxma ola bilər.
Erkən hamiləlik itkiləri: Aşağı düşmə və ya biokimyəvi hamiləlik qanaxma ilə müşayiət oluna bilər.
b. Ektopik Hamiləlik
Fərqli yerə yerləşmiş hamiləlik: Döllənmiş yumurtanın uşaqlıqdan kənarda yerləşməsi ağrı və qanaxmaya səbəb ola bilər.
c. Plasenta Problemləri
Plasenta previa və ya abruption: Bu hallar hamiləlik zamanı qanaxma ilə nəticələnə bilər və dərhal tibbi müdaxilə tələb edir.
3. Üreme Sistemi İlə Əlaqəli Problemlər
a. Uşaqlıq və Yumurta Hüceyrələri
Myomlar: Uşaqlıqda yerləşən xoşxassəli şişlər qeyri-normal qanaxmaya səbəb ola bilər.
Endometrial poliplər: Uşaqlıq içi poliplər qanaxma yarada bilər.
Endometrioz: Uşaqlıq xaricində endometrium toxumasının yerləşməsi qanaxmaya səbəb ola bilər.
b. İltihab və İnfeksiyalar
Pelvik iltihabi xəstəlik (PID): Uşaqlıq və yumurtalıqların infeksiyası qanaxmaya səbəb ola bilər.
Servisit və vaginit: Uşaqlıq boynu və vajinanın iltihabı qanaxmaya səbəb ola bilər.
c. Xərçəng
Uşaqlıq xərçəngi: Endometrium və ya uşaqlıq boynu xərçəngi qeyri-adi qanaxma ilə özünü göstərə bilər.
Vajinal xərçəng: Nadir hallarda, bu da qanaxmaya səbəb ola bilər.
4. Qadın Sağlamlığına Aid Dərmanlar
Hormonal kontraseptivlər: Doğum nəzarət həbləri və ya spiral kimi vasitələr qanaxmaya səbəb ola bilər.
Antikoaqulyantlar: Qanın laxtalanmasını azaldan dərmanlar qanaxmanın artmasına səbəb ola bilər.
Hormon əvəzedici terapiya: Menopoz sonrası istifadə edilən hormonal preparatlar qanaxma yarada bilər.
5. Travma və Digər Səbəblər
a. Fiziki Travma
Cinsi əlaqə: Vaginal bölgəyə təsir edən travma qanaxma ilə nəticələnə bilər.
Cərrahi müdaxilə: Vajinal və ya pelvik bölgədə əməliyyat sonrası qanaxma mümkündür.
b. Stress və Yaşam Tərzi
Həddindən artıq stress: Hormonal balanssızlığa səbəb olaraq qanaxmaya gətirib çıxara bilər.
Həddindən artıq idman: Bədənin hormonal tarazlığını poza bilər.
Diaqnostika
Vaginal qanaxmanın səbəbini müəyyən etmək üçün aşağıdakı üsullardan istifadə edilir:
Tibbi tarix və fiziki müayinə: Xəstənin menstruasiya tarixi və ümumi sağlamlığı qiymətləndirilir.
Ultrason müayinəsi: Pelvik bölgənin görüntülənməsi.
Qan testləri: Hormon səviyyələri və qan dəyərləri yoxlanılır.
Biopsiya: Şübhəli toxuma analiz üçün götürülə bilər.
Müalicə
Müalicə qanaxmanın səbəbindən asılıdır:
Hormonal terapiya: Hormonal balanssızlıq üçün.
Antibiotiklər: İnfeksiyaları müalicə etmək üçün.
Cərrahi müdaxilə: Myom, polip və ya ciddi hallarda xərçəng müalicəsi üçün.
Tibbi dəstək: Ektopik hamiləlik və ya ciddi qanaxma hallarında dərhal tibbi müdaxilə tələb olunur.
Nəticə
Vaginal qanaxma müxtəlif səbəblərdən qaynaqlana bilər və hər zaman diqqətlə qiymətləndirilməlidir. Əgər qanaxma qeyri-adi, davamlı və ya ciddi hallarla müşayiət olunursa, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və müalicə ciddi fəsadların qarşısını almağa kömək edə bilər.
