1. Fol Turşusu Nədir?
📌 Fol turşusu, folatın sintetik formasıdır və B qrup vitaminlərindən biridir (Vitamin B9).
✅ DNT və hüceyrə bölünməsi üçün vacibdir.
✅ Qırmızı qan hüceyrələrinin yaranmasına kömək edir.
✅ Beyin və sinir sisteminin normal inkişafı üçün vacibdir.
✅ Hamiləlikdə dölün sağlam inkişafı üçün həyati əhəmiyyətə malikdir.
📌 Təbii şəkildə folat kimi qidalarda olur, lakin fol turşusu sintetik formada qəbul edilən versiyasıdır.
2. Hamiləlikdə Fol Turşusunun Faydaları
📌 Fol turşusu, hamiləliyin ən vacib qida əlavələrindən biridir və müxtəlif faydalar təmin edir.
🔹 1. Neyral Boru Qüsurlarının Qarşısını Alır
✅ Fol turşusu, körpənin beyin və onurğa sütununun düzgün inkişafına kömək edir.
✅ Neyral boru qüsurları (Spina Bifida və Anensefali) riskini 50-70% azaldır.
✅ Hamiləliyin ilk həftələrində xüsusilə vacibdir.
📌 Fol turşusunun kifayət qədər qəbul edilməsi doğuş qüsurlarının qarşısını almaq üçün əsas faktordur.
🔹 2. Qırmızı Qan Hüceyrələrinin İstehsalını Dəstəkləyir
✅ Fol turşusu qan azlığının (anemiyanın) qarşısını alır.
✅ Hamiləlikdə artan qan həcmini tarazlaşdırır.
✅ Dölün oksigenlə təmin olunmasına kömək edir.
📌 Hamiləlik zamanı anemiya riskini azaltmaq üçün fol turşusu vacibdir.
🔹 3. Düşük və Erkən Doğuş Riskini Azaldır
✅ Hamiləliyin sağlam davam etməsinə dəstək olur.
✅ Dölün inkişafına mane olan genetik anormallıqların qarşısını alır.
📌 Hamiləlik zamanı fol turşusunun düzgün qəbulu düşük və erkən doğuş riskini azalda bilər.
🔹 4. Preeklampsiya Riskini Azaldır
✅ Preeklampsiya, hamiləlikdə yüksək təzyiq və böyrək problemlərinə səbəb olan ciddi bir vəziyyətdir.
✅ Fol turşusu damar sağlamlığını dəstəkləyərək preeklampsiya riskini azalda bilər.
📌 Damar sağlamlığı üçün fol turşusu hamiləliyin bütün mərhələlərində vacibdir.
🔹 5. Körpənin Sinir və Beyin İnkişafına Yardımçı Olur
✅ Beyin və sinir sisteminin normal inkişafını dəstəkləyir.
✅ Zehni inkişaf geriliyi və sinir problemlərinin riskini azaldır.
📌 Hamiləlikdə fol turşusu qəbul etmək, körpənin intellektual və motor funksiyalarına müsbət təsir edə bilər.
3. Hamiləlikdə Fol Turşusu Dozası
📌 Hamilə qadınlar üçün fol turşusu qəbulunun tövsiyə olunan miqdarı dəyişə bilər.
🟢 Tövsiyə Olunan Günlük Doza:
🔹 Hamiləlikdən əvvəl və ilk trimestr: 400-600 mikroqram (mcg) / gün
🔹 Hamiləlik müddətində: 600 mikroqram (mcg) / gün
🔹 Emzirmə dövrü: 500 mikroqram (mcg) / gün
📌 Əgər ailədə neyral boru qüsuru keçmişi varsa, həkim nəzarəti altında daha yüksək doza (4000 mcg/gün) tövsiyə edilə bilər.
4. Fol Turşusu Hansı Qidalarda Var?
📌 Fol turşusu həm təbii qidalardan, həm də sintetik əlavələrdən əldə edilə bilər.
🟢 Folatla Zəngin Təbii Qidalar:
✅ Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər (ispanaq, kələm, kahı)
✅ Brokoli və gül kələm
✅ Quru paxlalılar (noxud, mərcimək, lobya, mərci)
✅ Narıncı meyvələr (portağal, mandarin, mango, papaya)
✅ Qarğıdalı və tam taxıllar
✅ Yumurta və süd məhsulları
📌 Bu qidalar gündəlik fol turşusu ehtiyacını təbii şəkildə qarşılamağa kömək edir.
🟢 Fol Turşusu Əlavələri
✅ Hamiləlikdən əvvəl və hamiləlik dövründə fol turşusu əlavələri qəbul etmək tövsiyə edilir.
✅ Hamiləlik vitaminlərinin tərkibində fol turşusu adətən olur.
✅ Əlavələr həkim tövsiyəsi ilə qəbul edilməlidir.
📌 Təkcə qidalarla kifayətlənmək çətin ola bilər, buna görə fol turşusu əlavələri vacibdir.
5. Fol Turşusu Çatışmazlığının Əlamətləri
📌 Hamiləlik zamanı fol turşusu çatışmazlığı bir sıra sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
✅ Yorğunluq və halsızlıq
✅ Anemiya (qan azlığı)
✅ İştahsızlıq və həzm problemləri
✅ Düşük və ya erkən doğuş riski
✅ Körpədə neyral boru qüsurları
📌 Fol turşusunun kifayət qədər qəbul edilməməsi ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
6. Fol Turşusu Əlavələri Təhlükəsizdirmi?
📌 Fol turşusu əlavələri ümumiyyətlə təhlükəsizdir, lakin həddindən artıq doza qəbul edildikdə bəzi yan təsirləri ola bilər.
✅ Həddindən artıq fol turşusu qəbul edilməsi B12 vitamini çatışmazlığını gizlədə bilər.
✅ Əlavə qəbul edərkən həkim məsləhəti vacibdir.
📌 Günlük 1000 mikroqramdan çox qəbul etmək məsləhət görülmür.
7. Nəticə: Hamiləlikdə Fol Turşusu Niyə Vacibdir?
✨ Fol turşusu hamiləlik zamanı həm ana, həm də körpə üçün həyati əhəmiyyət daşıyan bir vitamindir.
🔹 Neyral boru qüsurlarının qarşısını alır.
🔹 Anemiya və preeklampsiya riskini azaldır.
🔹 Dölün beyin və sinir sisteminin inkişafına kömək edir.
🔹 Sağlam doğuş və körpənin ümumi inkişafı üçün vacibdir.
💙 Hamiləlik planlaşdırırsınızsa və ya hamiləsinizsə, mütləq fol turşusu qəbul edin – sağlam körpə üçün vacib addımdır! 😊👶💊
