Miomaların Növləri
Miomalar uşaqlıq divarındakı yerləşmələrinə görə təsnif edilir:
Submukoz mioma:
Uşaqlıq boşluğunun daxili qatında (endometrium altında) yerləşir.
Adətən menstruasiya problemlərinə səbəb olur.
Intramural mioma:
Uşaqlıq divarının əzələ qatında əmələ gəlir.
Ən çox rast gəlinən növdür.
Subseroz mioma:
Uşaqlığın xarici qatında (seroz membran altında) yerləşir.
Uşaqlıq divarından kənara doğru böyüyür.
Pedunkulyar mioma:
Uşaqlığın xarici və ya daxili qatında saplı formada inkişaf edir.
Miomaların Səbəbləri
Miomanın dəqiq səbəbi bilinməsə də, aşağıdakı faktorlar risk yaradır:
Hormonal təsirlər:
Estrogen və progesteron səviyyələrinin yüksək olması.
Genetik faktorlar:
Ailədə mioma diaqnozu qoyulan şəxslər varsa, risk artır.
Həyat tərzi faktorları:
Piylənmə.
Aşağı fiziki aktivlik.
Sağlam olmayan qidalanma.
Digər risk faktorları:
İlk menstruasiyanın erkən başlaması.
Hamiləlik sayının az olması və ya heç olmaması.
Miomaların Əlamətləri
Miomalar əksər hallarda heç bir əlamət vermir, lakin böyük ölçüdə və ya xüsusi yerləşimdə olduqda simptomlar yarana bilər:
1. Menstruasiya ilə əlaqəli əlamətlər:
Uzun müddət davam edən və ya ağır menstruasiya (menorajiya).
Menstruasiya arası qanaxmalar.
2. Ağrı və narahatlıq:
Aşağı qarında və ya beldə ağrı.
Cinsi əlaqə zamanı ağrı.
3. Təzyiq simptomları:
Sidik kisəsinə təzyiq nəticəsində tez-tez sidiyə çıxma.
Bağırsaqlara təzyiq nəticəsində qəbizlik.
4. Reproduktiv problemlər:
Hamilə qalmaqda çətinlik (sonsuzluq).
Təkrarlayan düşüklər.
Miomaların Diaqnozu
1. Tibbi tarix və fiziki müayinə:
Simptomlar barədə sorğu və ginekoloji müayinə.
2. Görüntüləmə müayinələri:
Ultrasonoqrafiya: Miomanın yerini, ölçüsünü və sayını müəyyən etmək üçün əsas diaqnostik üsuldur.
MRT (maqnit rezonans tomoqrafiyası): Daha dəqiq görüntüləmə üçün.
Histeroskopiya: Uşaqlıq boşluğunun daxildən araşdırılması.
Histerosalpingoqrafiya: Xüsusilə submukoz miomalarda istifadə olunur.
3. Laborator müayinələr:
Qan analizi (anemiya və ya iltihab göstəriciləri üçün).
Miomaların Müalicəsi
1. Konservativ müalicə:
Dərman müalicəsi:
Hormon terapiyası: Estrogen və progesteron balansını tənzimləyən dərmanlar.
Gonadotropin azad edən hormon (GnRH) agonistləri: Miomanın ölçüsünü azaldır.
İltihab əleyhinə dərmanlar: Ağrını və qanaxmanı idarə etmək üçün.
Pəhriz və həyat tərzi dəyişiklikləri:
Sağlam qidalanma və çəki nəzarəti.
2. Cərrahi müdaxilə:
Myomektomiya: Miomanın cərrahi yolla çıxarılması. Reproduktiv funksiyanın qorunması məqsədilə tətbiq edilir.
Histerektomiya: Uşaqlığın tamamilə çıxarılması. Simptomlar şiddətlidirsə və ya digər müalicələr nəticə vermirsə istifadə olunur.
Minimal invaziv üsullar:
Laparoskopik və ya histeroskopik miomektomiya.
3. Alternativ və müasir müalicələr:
Uterin arteriya embolizasiyası: Miomanın qan təchizatını azaldaraq onu kiçildir.
HIFU (Yüksək intensivlikli fokuslanmış ultrasəs): Miomanın qeyri-invaziv şəkildə məhv edilməsi.
Miomanın Ağırlaşmaları
Anemiya:
Uzun və ağır menstruasiyalara görə qan itkisi.
Reproduktiv problemlər:
Uşaqlıq daxilində yerləşən miomalar hamiləliyə mane ola bilər.
Hamiləlikdə problemlər:
Erkən doğum, plasenta problemləri və ya kəsik doğuş ehtiyacı.
Nadir hallarda malign transformasiya:
Miomaların bədxassəli şişə (sarkoma) çevrilməsi ehtimalı çox aşağıdır.
Miomaların Qarşısını Alma Yolları
Hormonal balansın qorunması:
Həkimin məsləhətinə əsasən hormonal müalicə.
Sağlam həyat tərzi:
Balanslı qidalanma, fiziki aktivlik və stressin idarə olunması.
Müntəzəm ginekoloji müayinələr:
Miomaların erkən diaqnozu və izlənməsi.
Hansı Hallarda Həkimə Müraciət Etmək Lazımdır?
Uzun müddət davam edən və ya ağır menstruasiya.
Aşağı qarında və ya beldə davamlı ağrılar.
Sonsuzluq və ya hamiləlik problemləri.
Sidik və ya bağırsaq problemləri.
Miomalar, əksər hallarda ciddi sağlamlıq problemi yaratmasa da, bəzi hallarda simptomatik və ya ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Müntəzəm tibbi nəzarət və uyğun müalicə ilə miomanın yaratdığı narahatlıqları idarə etmək və sağlamlığı qorumaq mümkündür. Həkimlə müzakirə edərək fərdi müalicə planı hazırlamaq vacibdir.
