Müalicə Üsulları
1. Cərrahi Müdaxilə
Cərrahiyyə omba sümüyü sınıqlarının ən effektiv müalicə üsuludur və xəstənin erkən hərəkətliliyini bərpa etmək üçün vacibdir. Əməliyyatın növü sınığın yerindən və xarakterindən asılıdır:
Sümük Sabitlənməsi:
Vintlər və lövhələr: Sınığı bir araya gətirmək üçün metal vintlər və ya lövhələr istifadə olunur.
İntramedulyar çubuq (İM çubuq): Bud sümüyünün uzun hissəsindəki sınıqlar üçün sümüyün içərisinə yerləşdirilən metal çubuq istifadə olunur.
Protezləşdirmə:
Qismən Protez: Yalnız bud sümüyünün başının dəyişdirilməsi (məsələn, femur başı sınıqlarında).
Tam Protez: Hem bud sümüyünün başı, həm də yuvası dəyişdirilir. Bu, ciddi zədələr və ya osteoporoz olan xəstələrdə daha çox tətbiq edilir.
2. Konservativ Müalicə
Cərrahi müdaxiləyə uyğun olmayan xəstələr üçün tətbiq edilir:
Yataq istirahəti: Sınığın öz-özünə sağalması üçün hərəkətsizlik təmin edilir.
Fiksasiya: Sınığı sabitləşdirmək üçün xüsusi breyslər və ya gips istifadə oluna bilər.
Bu üsul adətən yaşlı və ya əməliyyata dözümsüz xəstələr üçün nəzərdə tutulur, lakin sağalma müddəti daha uzun ola bilər.
Reabilitasiya Prosesi
Fiziki Reabilitasiya:
Əməliyyatdan sonra xəstələrə hərəkətliliklərini bərpa etmək üçün fizioterapiya təyin edilir.
Əzələ gücünü artırmaq və tarazlığı bərpa etmək üçün xüsusi məşqlər aparılır.
Erkən Hərəkətlilik:
Xəstələr əməliyyatdan bir neçə gün sonra yerimək üçün yardımlı vasitələrdən (əsalar, gəzinti çərçivələri) istifadə edərək hərəkət etdirilir.
Daimi Yardım:
Əsasən yaşlı xəstələrdə uzunmüddətli hərəkət məhdudiyyətini azaltmaq üçün reabilitasiya proqramları tətbiq edilir.
Dərman Müalicəsi
Ağrıkəsicilər:
Əməliyyatdan sonra ağrını azaltmaq üçün təyin edilir.
Osteoporoz Müalicəsi:
Sümük zəifliyini müalicə etmək üçün kalsium, D vitamini və bifosfonatlar təyin edilir.
Antibiotiklər:
Cərrahi infeksiyaların qarşısını almaq üçün istifadə olunur.
Qidalanma və Sağalma Üçün Tövsiyələr
Kalsium və D Vitamini Zəngin Pəhriz:
Süd məhsulları, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, somon balığı.
Zülalla Zəngin Qidalar:
Toyuq, yumurta, paxlalılar.
Antioksidantlar:
Təzə meyvələr və tərəvəzlər.
Bol Su İçmək:
Sağalma müddətində bədənin nəm tarazlığını qoruyur.
Profilaktika (Sınıqların Qarşısını Almaq Üçün)
Osteoporozun Müalicəsi:
Sümük sıxlığını artırmaq üçün kalsium və D vitamini qəbulu.
Düşmə Riskinin Azaldılması:
Evdə təhlükəsizlik tədbirləri (sürüşkən xalçaların çıxarılması, tutacaqların quraşdırılması).
Balans Məşqləri:
Yıxılmaların qarşısını almaq üçün yoga və ya digər balans məşqləri.
Nə Zaman Həkimə Müraciət Etməli?
Güclü ağrı, hərəkətsizlik və ya şişkinlik varsa.
Travmadan sonra omba nahiyəsində hər hansı deformasiya və ya yeriməkdə çətinlik yaranarsa.
Omba sümüyünün sınığı vaxtında diaqnoz və müalicə ilə sağala bilər. Ancaq gecikmiş və ya səhv müalicə ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
