Sidik qaçırma problemi: səbəbləri və müalicəsi

Sidik qaçırma (inkontinensiya) insanın istəmədən sidiyi saxlaya bilməməsi və nəzarətsiz şəkildə sidik sızması ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Bu problem kişi və qadınlarda rast gəlinə bilər və yaş, cinsiyyət, hormonal dəyişikliklər, zəif əzələlər və ya sinir sistemi problemləri ilə əlaqəli ola bilər. 📌 Sidik qaçırma təkcə yaşlı insanlarda deyil, gənclərdə və doğuş keçirmiş qadınlarda da baş verə bilər.

Sidik qaçırma problemi: səbəbləri və müalicəsi

1. Sidik Qaçırmanın Əsas Səbəbləri

📌 Sidik qaçırmanın müxtəlif səbəbləri ola bilər. Bunlar fiziki, hormonal, nevroloji və ya psixoloji faktorlarla əlaqəlidir.

🔹 1. Pelvik Əzələlərin Zəifləməsi

Doğuş və hamiləlik → Qadınlarda pelvik əzələlərin zəifləməsinə səbəb ola bilər.

Menopauza və estrogen azlığı → Sidik kisəsini və sidik yolunu dəstəkləyən əzələlərin zəifləməsi.

Ağır yük qaldırmaq və ya uzunmüddətli fiziki işlər → Pelvik bölgəyə təzyiq göstərir.

📌 Pelvik əzələlərin zəifləməsi xüsusilə qadınlarda daha çox rast gəlinir və doğuş sonrası sidik qaçırmanın əsas səbəblərindən biridir.

🔹 2. Sidik Kisəsinin Həddindən Artıq Aktivliyi

Həddindən artıq sidik kisəsi spazmları nəticəsində nəzarətsiz boşalma olur.

Şəkərli diabet, MS (Multipl Skleroz) və ya sinir sistemi problemləri ilə əlaqəli ola bilər.

📌 Bu tip sidik qaçırma qəfil və idarəolunmaz olur, insan tualetə çata bilmədən sidik qaçırır.

🔹 3. Hormonal Dəyişikliklər və Menopauza

Menopauza zamanı estrogen səviyyəsinin düşməsi → Sidik kisəsinin elastikliyinin azalmasına səbəb olur.

Hamiləlik və doğuş sonrası hormonal dəyişikliklər → Pelvik əzələləri zəiflədərək sidik qaçırmaya səbəb ola bilər.

📌 Hormonal balanssızlıq sidik kisəsinin funksiyasını zəiflədə bilər.

🔹 4. Prostat Problemləri (Kişilərdə Sidik Qaçırma)

Prostat vəzinin böyüməsi (BPH - Benign Prostat Hiperplaziyası) → Sidik kisəsinə təzyiq edərək nəzarətsiz sidik sızmasına səbəb ola bilər.

Prostat əməliyyatı sonrası sidik qaçırma → Sidik yollarının zəifləməsi ilə əlaqəlidir.

📌 Kişilərdə sidik qaçırma əsasən prostat problemləri və ya yaşlanma ilə əlaqəlidir.

🔹 5. Sidik Yolu İnfeksiyaları (UTİ - Urinary Tract Infection)

Sidik kisəsində infeksiya olduqda, nəzarətsiz sidik qaçırma və sidikdə yanma hissi ola bilər.

Tez-tez sidiyə çıxma ehtiyacı yaradır.

📌 İnfeksiya keçdikdən sonra sidik qaçırma problemi azalır.

🔹 6. Nevroloji Xəstəliklər və Sinir Sistemi Problemləri

Parkinson, Multipl Skleroz (MS), Şəkərli Diabet və Onurğa Beyin Travması → Sidik kisəsini idarə edən sinirlərə zərər verə bilər.

İnsult (Beyin qan dövranı pozğunluğu) → Sidik kisəsinin funksiyasını itirməsinə səbəb ola bilər.

📌 Sinir sistemi ilə əlaqəli problemlərdə sidik qaçırma kontrol edilə bilmir və müalicəsi çətin ola bilər.

🔹 7. Siqaret, Alkoqol və Kofein İstifadəsi

Siqaret və alkoqol sidik kisəsinin əzələlərini zəiflədir və sidik qaçırma ehtimalını artırır.

Çox kofein və qazlı içkilər sidik kisəsini həddindən artıq aktiv edə bilər.

📌 Siqaret və kofein istifadəsini azaltmaq bəzi hallarda sidik qaçırmanı azalda bilər.

2. Sidik Qaçırma Növləri

📌 Sidik qaçırmanın fərqli formaları var və hər biri fərqli müalicə tələb edir.

1️⃣ Stress Tipli Sidik Qaçırma (Stress İnkontinensiya)

Gülərkən, öskürərkən, asqırarkən və ya ağır yük qaldırarkən sidik qaçırma.

Pelvik əzələlərin zəifləməsi səbəbindən sidik kisəsi təzyiqə tab gətirə bilmir.

📌 Xüsusilə doğuş və menopauza sonrası qadınlarda çox rast gəlinir.

2️⃣ Urgent Sidik Qaçırma (Təcili Tip)

Qəfil sidik ehtiyacı hiss edilir və tualetə çatmadan sidik qaçırma baş verir.

Həddindən artıq aktiv sidik kisəsi və sinir sistemi problemləri səbəb ola bilər.

📌 Sidik yolu infeksiyaları və şəkərli diabetlə bağlı ola bilər.

3️⃣ Qarışıq Tip Sidik Qaçırma

Stress və Urgent tipli sidik qaçırmanın birləşməsidir.

Həm fiziki fəaliyyət zamanı, həm də qəfil ehtiyac hissi ilə sidik qaçırma baş verə bilər.

📌 Yaşlı insanlarda və sinir sistemi problemi olan şəxslərdə rast gəlinir.

3. Sidik Qaçırmanın Müalicəsi və Qarşısının Alınması

📌 Sidik qaçırma müalicəsi problemin səbəbinə bağlı olaraq dəyişir.

🔹 1. Pelvik Əzələ Məşqləri (Kegel Məşqləri)

✅ Gündə 3-4 dəfə Kegel məşqləri etmək pelvik əzələləri gücləndirir.
✅ Sidik ifrazı zamanı əzələləri sıxıb 5-10 saniyə saxlamaq və buraxmaq məşqi effektivdir.

📌 Xüsusilə qadınlarda doğuş sonrası sidik qaçırmanı azaltmaq üçün faydalıdır.

🔹 2. Dərman Müalicəsi

✅ Antikolinerjiklər (sidik kisəsinin həddindən artıq aktivliyini azaldır).
✅ Estrogen kremləri (menopauza sonrası qadınlarda sidik kisəsini gücləndirir).
✅ Beta-3 agonistlər (sidik kisəsinin nəzarətini artırır).

📌 Dərman müalicəsi yalnız həkim məsləhəti ilə istifadə edilməlidir.

🔹 3. Pəhriz və Həyat Tərzi Dəyişiklikləri

✅ Kofein, spirt və qazlı içkilərdən uzaq durmaq.
✅ Çəki idarəsi və müntəzəm idman (çəki artımı sidik kisəsinə təzyiq göstərə bilər).
✅ Tuzlu və işlənmiş qidaları azaltmaq (bədəndə su balansını qorumaq üçün).

📌 Sağlam qidalanma və idman sidik kisəsi sağlamlığını yaxşılaşdıra bilər.

🔹 4. Cərrahi Müalicə (Ağır Hallar üçün)

✅ Sidik kisəsi asma əməliyyatı (sling surgery)
✅ Botox inyeksiyaları (sidik kisəsi spazmlarını azaltmaq üçün)
✅ Sidik kisəsi stimulyasiyası (sinirlərin tənzimlənməsi üçün elektroterapiya)

📌 Ağır hallarda cərrahi müdaxilə lazım ola bilər.

🔹 Nəticə: Sidik Qaçırma Problemi Aradan Qaldırıla Bilərmi?

✅ Müalicə səbəbə bağlıdır və düzgün yanaşma ilə sidik qaçırma idarə edilə bilər.
✅ Kegel məşqləri, dərmanlar və pəhriz dəyişiklikləri effektlidir.
✅ Ağır hallarda cərrahi müalicə mümkündür.

📌 Əgər sidik qaçırma probleminiz varsa, həkimə müraciət edin və uyğun müalicəni tapın. 💙

Bu məqalə 10 mart 2025 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Doktorsitesi
Doktorsitesi
Facebook Twitter Instagram Youtube