Uşaqlar niyə ağlayır?
1. Fiziki ehtiyaclar
Aclıq və susuzluq
Altının islanması
Yuxusuzluq və yorğunluq
Fiziki ağrı və ya narahatlıq (məsələn, qaz problemi, diş çıxarma dövrü)
2. Emosional ehtiyaclar
Təhlükəsizlik və qucaqlanmaq ehtiyacı
Valideynin diqqətini və sevgisini hiss etmək arzusu
Qorxu və ayrılıq narahatlığı
3. Stimul və ya narahatlıq
Həddindən artıq səs-küy və ya işıq
Tanımadığı mühit və ya insanlar
4. Özünü ifadə etmə və sərhəd yoxlaması
Böyüdükcə (2-5 yaş) uşaqlar ağlama ilə həyatdakı sərhədləri yoxlayır və emosional reaksiyalarını öyrənirlər (məsələn, bir şeyi almadıqda qəzəbdən ağlamaq).
Uşaq ağlayanda valideyn nə etməlidir?
1. Sakit və anlayışlı qalın
Uşağın duyğusuna empatik yanaşmaq önəmlidir.
Sakit və etibarlı bir tonla: “Mən buradayam, səni anlayıram” deyə bilmək.
2. Fiziki ehtiyaclarını yoxlayın
Ac olub-olmadığını, yorğunluq və ya narahatlıq səbəbini araşdırın.
3. Toxunma və yaxınlıq verin
Qucaqlamaq, qucağa almaq və ya əlini tutmaq uşağa sakitləşdirici təsir göstərə bilər.
4. Duyğularını adlandırın və qəbul edin
“Sənin indi kədərləndiyini və ya əsəbləşdiyini hiss edirəm” deyərək onun hisslərini normallaşdırın.
5. Tənzimləməyə kömək edin
Dərin nəfəs aldırmaq, sakit musiqi dinlətmək və ya oyunla diqqəti yayındırmaq narahatlığı azalda bilər.
Uşaqlarda ağlama növləri
Yüngül narahatlıq ağlaması – yumşaq səslə, qısa müddətli.
Qəzəb və ya isterik ağlama – qışqırıq və bəzən yerə uzanma ilə müşayiət olunur.
Kədər və qorxu ağlaması – dərin və bəzən uzun müddətli.
Uşaqlarda ağlamanı fərqli qiymətləndirmək vacibdir
0-1 yaş: Ağlama əsas ünsiyyət vasitəsidir.
1-3 yaş: Uşaq hisslərini və sərhədləri öyrənir, bəzən duyğusal tənzimləməni bacarmadığı üçün ağlayır.
3 yaş və sonrası: Artıq emosiyaları sözlə ifadə etməyə başlayır, lakin yenə də bəzi hallarda ağlama üstünlük təşkil edə bilər.
Qeyd:
Əgər uşaqda həddindən artıq və səbəbsiz ağlama (xüsusilə 0-12 ay arasında) və ya bədən hərarəti və digər fiziki narahatlıqlar müşahidə edilirsə, həkim məsləhəti alınmalıdır.
