Varikoselin Səbəbləri
Varikoselin dəqiq səbəbi tam olaraq bilinmir, lakin aşağıdakı faktorlar bu vəziyyətin yaranmasına səbəb ola bilər:
Damar klapanlarının zəifliyi: Xayalardakı damarların içindəki klapanlar düzgün işləmədikdə qan geriyə axır və damarların genişlənməsinə səbəb olur.
Anatomik fərqlər: Sol testis damarı sağ testis damarından daha uzun və daha dik olduğu üçün sol tərəfdə varikosel daha çox rast gəlinir.
Artmış qarın təzyiqi: Qarın içi təzyiqin artması (məsələn, ağır qaldırma, qəbizlik) damarların genişlənməsinə və varikoselin yaranmasına səbəb ola bilər.
Varikoselin Əlamətləri
Varikosel bəzi hallarda simptomsuz ola bilər, lakin bəzi kişilərdə aşağıdakı əlamətlər müşahidə edilə bilər:
Xayalarda ağrı: Xayalarda və ya qasıq bölgəsində ağrı və narahatlıq hissi. Ağrı uzun müddət oturduqda və ya ayaqda qalanda, fiziki fəaliyyət zamanı və ya günün sonunda arta bilər.
Xayalarda şişkinlik: Xayaların ətrafında görünən və ya hiss edilən damar genişlənmələri.
Xayalarda ağırlıq hissi: Xayalarda ağırlıq və ya narahatlıq hissi.
Məhsuldarlıq problemləri: Varikosel sperma istehsalına və keyfiyyətinə təsir edə bilər, bu da infertilitəyə (sonsuzluğa) səbəb ola bilər.
Varikoselin Diaqnozu
Varikoselin diaqnozu adətən fiziki müayinə və görüntüləmə testləri vasitəsilə qoyulur:
Fiziki müayinə: Həkim xayaları və qasıq bölgəsini müayinə edərək damar genişlənmələrini yoxlayır.
Ultrasəs müayinə: Damar genişlənmələrinin ölçüsünü və qan axınını qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.
Doppler ultrasəsi: Qan axınının qiymətləndirilməsi və varikoselin dəqiq diaqnozu üçün.
Varikoselin Müalicəsi
Varikoselin müalicəsi simptomların şiddətinə və sperma keyfiyyətinə təsirinə bağlı olaraq dəyişir:
İzləmə və gözləmə: Simptomsuz və ya yüngül simptomlu varikosel hallarında mütəmadi müayinələr və izləmə kifayət ola bilər.
Ağrı idarəetməsi: Ağrını azaltmaq üçün analjeziklər (ağrıkəsicilər) və skrotal dəstək (xaya torbası dəstəyi) istifadə edilə bilər.
Cərrahi müdaxilə: Simptomların şiddətli olduğu və ya infertiliteyə səbəb olduğu hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Varikoselektomiya: Damar genişlənmələrinin bağlanması və ya çıxarılması üçün bir cərrahi prosedur.
Mikrocərrahiyyə: Daha dəqiq və minimal invaziv bir cərrahiyyə növü.
Embolizasiya: Genişlənmiş damarların bağlanması üçün invaziv olmayan bir prosedur.
Varikoselin Profilaktikası
Varikoselin qarşısını almaq üçün xüsusi bir metod yoxdur, lakin bəzi tədbirlər alınaraq risklər azaldıla bilər:
Ağır qaldırmamaq: Ağır qaldırmadan qaçınmaq və düzgün qaldırma texnikalarını istifadə etmək.
Qəbizliyin qarşısını almaq: Sağlam və lifli qidalanma ilə qəbizliyin qarşısını almaq.
Müntəzəm tibbi müayinələr: Mütəmadi olaraq həkim müayinələrindən keçmək və hər hansı bir dəyişiklik hiss etdikdə həkimə müraciət etmək.
Varikosel ciddi bir sağlamlıq problemi ola bilər və xüsusilə məhsuldarlığa təsir edə bilər. Əgər varikosel simptomları hiss edirsinizsə və ya infertilite problemi yaşayırsınızsa, bir urolog ilə məsləhətləşmək vacibdir.
