Glucagonun Əsas Funksiyaları
1. Qanda Şəkər Səviyyəsini Artırır
Qlikogenoliz:
Glucagon qaraciyərdə saxlanmış qlikogeni qlükozaya çevirərək qana buraxır.
Glikoneogenez:
Qaraciyərdə zülallar və yağlardan yeni qlükoza istehsalını təşviq edir.
Bu proseslər, xüsusilə qida qəbulundan sonra uzun müddət keçdiyi zaman və ya aclıq halında qanda şəkər səviyyəsini sabit saxlayır.
2. Enerji Ehtiyatlarını İdarə Edir
Qlükoza ehtiyacını qarşılamaq üçün bədənin enerji ehtiyatlarından istifadə edir.
Yağ toxumalarından yağ turşularını sərbəst buraxaraq enerji təmin edir.
3. Qaraciyər və Əzələ Funksiyalarını Dəstəkləyir
Glucagon qaraciyəri enerji tələbatını qarşılamaq üçün aktivləşdirir.
Əzələlərdə və digər toxumalarda enerji ehtiyacını tənzimləyir.
4. Ac Qalma Dövründə Hüceyrə Funksiyasını Dəstəkləyir
Uzun müddət qida qəbul edilmədikdə, glucagon qan şəkərini sabit saxlamaq üçün kritik rol oynayır.
Beyin və sinir hüceyrələrinin işləməsi üçün lazım olan qlükozanı təmin edir.
Glucagon Necə İşləyir?
Qanda Şəkər Aşağı Olanda (Hipoglisemiya):
Mədəaltı vəzi glucagon ifraz edir.
Glucagon qaraciyəri stimullaşdıraraq qlikogeni qlükozaya çevirir.
Qlükoza qana daxil olur və qan şəkərini artırır.
Qanda Şəkər Yüksək Olanda (Hiperqlisemiya):
Insulin ifraz olunur və glucagonun təsiri azalır.
Beləliklə, qanda şəkər səviyyəsi balanslaşdırılır.
Glucagonun Klinik İstifadəsi
1. Hipoglisemiya Müalicəsində
Şiddətli qan şəkəri düşməsi (hipoglisemiya) zamanı glucagon inyeksiya kimi istifadə edilir.
Bu, xüsusilə diabet xəstələrində qlükoza səviyyəsini tez artırmaq üçün effektivdir.
2. Tədqiqatlarda
Glucagon bəzi tibbi tədqiqatlarda qaraciyər funksiyalarını yoxlamaq üçün istifadə edilir.
3. Metabolik Pozğunluqlar
Bəzi xəstəliklər zamanı qlükoza metabolizmini tarazlamaq üçün glucagon tətbiq edilə bilər.
Glucagon və Insulin Arasındakı Əlaqə
Glucagon və insulin bir-birinə zidd funksiyalar yerinə yetirir.
Insulin qan şəkərini azaldır, glucagon isə artırır.
Bu iki hormon birlikdə bədənin enerji tənzimlənməsini və qlükoza metabolizmini balanslaşdırır.
Glucagonun Zərərli Təsirləri və Dikkət Ediləcək Hallar
Hiperglisemiya:
Həddindən artıq glucagon ifrazı qan şəkərinin həddindən artıq artmasına səbəb ola bilər.
Bu, diabet kimi metabolik pozğunluqlara yol aça bilər.
Glukagonomalar:
Glucagonun həddindən artıq istehsalı ilə xarakterizə olunan nadir şişlərdir və müxtəlif metabolik problemlərə səbəb ola bilər.
Nəticə
Glucagon, bədənin qan şəkərini tarazlamaq üçün insulinlə birlikdə işləyən həyati əhəmiyyətli bir hormondur. O, qaraciyərdəki qlikogeni qlükozaya çevirərək qan şəkərini artırır və bədənin enerji ehtiyacını qarşılayır. Aclıq hallarında, hipoglisemiya zamanı və enerji ehtiyacını təmin etməkdə kritik rol oynayır. Bu hormonun normal fəaliyyəti bədənin sağlam enerji metabolizmi üçün vacibdir.
