Yanlış Təsəvvürlər və Həqiqətlər
1. İkidillilik Nitq Gecikməsinə Səbəb Olur
Yanlış Təsəvvür: İkidilli uşaqlar iki dil öyrəndikləri üçün nitq inkişafında geri qalırlar.
Həqiqət: Nitq gecikməsi ikidillilikdən deyil, fərdi inkişafdan və ya digər dil problemlərindən qaynaqlana bilər. İkidillilik, nitq inkişafını ləngitməz; əksinə, uşağın beyin elastikliyini artırır.
2. Uşaq Eyni Anda İki Dili Öyrənə Bilməz
Yanlış Təsəvvür: Bir uşaq yalnız bir dildə mükəmməl ola bilər; iki dili öyrənməyə çalışmaq qarışıqlıq yaradır.
Həqiqət: Körpələr və uşaqlar beyinlərində dilləri ayırmağı çox erkən öyrənirlər. Hətta iki dildə böyüyən uşaqların dil inkişafı prosesi tək dildə böyüyənlərə nisbətən daha çevik ola bilər.
3. İkidilli Uşaqlar Hər İki Dildə Zəif Ola Bilər
Yanlış Təsəvvür: İkidillilik uşaqların heç bir dili yaxşı mənimsəyə bilməməsinə səbəb olur.
Həqiqət: Uşağın hər iki dildəki bacarığı onun dillərə nə qədər məruz qalmasından və məşq etməsindən asılıdır. Uşaqlar müntəzəm və balanslı dillə təmasda olduqda, hər iki dildə yüksək səviyyədə danışa bilərlər.
4. İkidillilik Uşaqlarda Qarışıqlıq Yaratır
Yanlış Təsəvvür: İkidilli uşaqlar dilləri qarışdırır və bu, gələcəkdə problem yaradır.
Həqiqət: İkidilli uşaqlar bəzən kod qarışığı edə bilər (bir cümlədə iki dili qarışdırmaq), lakin bu, normal bir mərhələdir və dil inkişafı üçün problem yaratmaz. Onlar zamanla dilləri ayırmağı öyrənirlər.
5. İkidillilik Yalnız Kiçik Yaşda Mümkündür
Yanlış Təsəvvür: Yalnız uşaqlar kiçik yaşda iki dili öyrənə bilərlər; böyüklər bunu edə bilməz.
Həqiqət: Uşaqlıq yaşları dilləri öyrənmək üçün ideal dövr olsa da, böyüklər də ikidillilik əldə edə bilər. Yetkinlik dövründə öyrənmə fərqli yanaşmalar tələb etsə də, mümkündür.
6. Yalnız "Ana Dil" Evdə Danışılmalıdır
Yanlış Təsəvvür: Bir uşağın ana dilində mükəmməl olması üçün yalnız həmin dildə danışılmalıdır.
Həqiqət: Uşaq eyni zamanda iki və ya daha çox dili mənimsəyə bilər. Ailə üzvlərinin müxtəlif dillərdə danışması uşağın hər iki dilini inkişaf etdirməsinə kömək edə bilər.
7. İkidilli Uşaqlar Daha Çox Əmək Tələb Edir
Yanlış Təsəvvür: İkidillilik uşaqlar üçün əlavə təzyiq yaradır.
Həqiqət: Uşaqlar dilləri asanlıqla öyrənmək üçün təbii qabiliyyətə malikdirlər. Bu, onlara təzyiq deyil, beyin inkişafında fayda təmin edir.
8. İkidillilik Sosial Çətinliklər Yaradır
Yanlış Təsəvvür: İkidilli uşaqlar sosiallaşma zamanı çətinlik çəkə bilər, çünki digər uşaqlar onları anlamır.
Həqiqət: Əksinə, ikidillilik uşaqlarda mədəni uyğunlaşmanı artırır və onları daha geniş sosial dairədə ünsiyyət qurmağa təşviq edir.
9. Biri Dili Tərk Etmək Daha Faydalıdır
Yanlış Təsəvvür: Uşağın sadəcə dominant dildə danışması ona üstünlük qazandırır.
Həqiqət: İkidillilik uşağa iki mədəniyyət arasında körpü qurmağa, daha geniş biliyə və çevik düşüncə tərzinə malik olmağa imkan yaradır.
10. İkidillilik Zəka ilə Əlaqəli deyil
Yanlış Təsəvvür: İkidillilik uşağın zəka səviyyəsinə təsir etmir.
Həqiqət: Araşdırmalar göstərir ki, ikidilli uşaqlar daha yaxşı problem həll etmə, diqqət toplama və çox tapşırıqla işləmə bacarıqlarına malik ola bilərlər.
İkidilliliyin Faydaları
Bilişsel İnkişaf:
Beyin elastikliyini artırır.
Problem həll etmə bacarığını inkişaf etdirir.
Mədəni Anlayış:
Uşaqlar iki və ya daha çox mədəniyyətə uyğunlaşma qabiliyyətinə malik olur.
Karyera Üstünlükləri:
İkidillilik gələcəkdə peşəkar imkanları artırır.
Ünsiyyət Bacarıqları:
Daha geniş insan qrupu ilə ünsiyyət qurmaq imkanı.
Akademik Üstünlük:
Tədqiqatlar göstərir ki, ikidilli uşaqlar dil və ədəbiyyat sahələrində daha yaxşı nəticələr göstərə bilərlər.
Nəticə
İkidillilik haqqında yayılan yanlış təsəvvürlər cəmiyyətin bu təcrübəyə baxışını mənfi təsir edə bilər. Ancaq elmi araşdırmalar və təcrübələr göstərir ki, ikidillilik uşaqlar üçün böyük faydalar təmin edir və onların həm bilişsel, həm də sosial inkişafına müsbət təsir edir. Uşaqlarınızı ikidilli böyütmək qərarını verərkən, bu prosesin normal çətinliklərini qəbul edib, onların üstünlüklərindən faydalanmaq üçün dəstəkləyici mühit yaratmaq vacibdir.
