Əlamətlər
Mədə xərçənginin erkən mərhələlərində simptomlar çox nəzərə çarpmaya bilər və digər ümumi həzm problemləri ilə qarışdırıla bilər. Əlamətlər aşağıdakılar ola bilər:
Davamlı mədə ağrısı və ya narahatlıq
Sürətlə toxluq hissi
İştahsızlıq və kilo itkisi
Bulantı və qusma
Qarında şişkinlik
Qanlı qusma və ya qara rəngli nəcis
Qıcıqlanma və halsızlıq
Risk Faktorları
Mədə xərçənginin inkişafına təsir edən bir sıra risk faktorları mövcuddur:
Helicobacter pylori infeksiyası
Uzun müddət mədə iltihabı və ya xroniki gastrit
Mədə polipləri
Siqaret çəkmək
Qidalanma vərdişləri (duzlu, tütsülənmiş və işlənmiş qidaların tez-tez istehlakı)
Ailə tarixi və genetik faktorlar
Yaş (60 yaşdan yuxarı insanlarda daha çox rast gəlinir)
Cinsiyyət (kişilərdə qadınlara nisbətən daha çox rast gəlinir)
Diaqnoz
Mədə xərçəngi diaqnozu üçün müxtəlif metodlar istifadə olunur:
Endoskopiya: Mədənin daxili səthini görmək və biopsiya nümunələri götürmək üçün istifadə edilir.
Biopsiya: Mədənin içərisindən alınan toxuma nümunələrinin mikroskop altında incələnməsi.
Görüntüləmə testləri: CT, MRI və ya PET taramaları xərçəngin yayılmasını təyin etmək üçün istifadə edilə bilər.
Qan testləri: Xərçəng markerləri və ümumi sağlamlıq göstəricilərini yoxlamaq üçün istifadə edilə bilər.
Müalicə Yolları
Mədə xərçənginin müalicəsi, xərçəngin mərhələsindən və ümumi sağlamlıq vəziyyətindən asılı olaraq dəyişir. Əsas müalicə yolları aşağıdakılardır:
Cərrahi müdaxilə: Xərçəngli toxumanın çıxarılması üçün cərrahiyyə.
Subtotal gastrektomiya: Mədənin bir hissəsinin çıxarılması.
Total gastrektomiya: Bütün mədənin çıxarılması.
Kimyaterapiya: Xərçəng hüceyrələrini öldürmək və ya onların böyüməsini yavaşlatmaq üçün kimyəvi maddələr.
Radioterapiya: Xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün yüksək enerjili radiasiya.
Məqsədli terapiya: Xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinə və yayılmasına səbəb olan spesifik molekulların bloklanması.
İmmunoterapiya: Bədənin immun sistemini xərçəngə qarşı döyüşmək üçün stimullaşdıran dərmanlar.
Qidalanma Tövsiyələri
Mədə xərçəngi ilə mübarizə aparan və ya müalicə alan insanlar üçün düzgün qidalanma çox vacibdir:
Kiçik, lakin tez-tez yeməklər yeyin: Mədəyə çox yüklənmədən kifayət qədər qida almaq üçün.
Protein qəbulunu artırın: Ət, balıq, toyuq, yumurta, süd məhsulları və paxlalılar kimi qidalar.
Yüksək kalorili və qidalandırıcı qidalar: Məsələn, fıstıq yağı, avokado, qoz-fındıq.
Maye qəbuluna diqqət edin: Susuz qalmağı önləmək üçün.
Mədə narahatlıqlarını azaltmaq üçün uyğun qidalar seçin: Sürətli həzm olunan və mədəni qıcıqlandırmayan qidalar.
Mədə xərçənginə dair hər hansı narahatlığınız və ya simptomlarınız varsa, dərhal bir həkimə müraciət etməyiniz vacibdir. Müalicə və qayğı haqqında ən doğru və detallı məlumatı həkiminizdən əldə edə bilərsiniz.
