Mole Böyüməsinin Səbəbləri
Genetik meyillilik:
Xalların sayı və forması genetik faktorlardan asılıdır. Ailə üzvlərində xalların çoxluğu və ya müəyyən bir forma sahib olması risk faktorudur.
Hormonal dəyişikliklər:
Yeniyetməlik, hamiləlik və menopauza dövründə hormonal dəyişikliklər xalların böyüməsinə və ya rənginin dəyişməsinə səbəb ola bilər.
Günəşə məruz qalma:
Ultrabənövşəyi (UV) şüalar dəriyə zərər verərək melaninin (dəri piqmentinin) artmasına və xalların böyüməsinə səbəb ola bilər.
Yaşlanma:
İnsan yaşlandıqca bəzi xallar ölçü və ya qalınlıq baxımından dəyişə bilər.
Hormonal dərmanlar və ya müalicələr:
Hormon terapiyası, doğum kontrol həbləri və ya digər hormonal preparatlar xalların ölçüsünə və rənginə təsir edə bilər.
Təsadüfi travmalar:
Xallara tez-tez toxunmaq, sürtünmə və ya zədələnmə böyümələrə və iltihaba səbəb ola bilər.
Dəri xərçəngi (melanoma):
Nadir hallarda xalların böyüməsi dəri xərçənginin (melanomanın) əlaməti ola bilər. Bu halda, xüsusilə asimmetrik, qeyri-bərabər kənarları olan, çox rəngli və ya çox sürətlə böyüyən xallara diqqət yetirilməlidir.
Mole Böyüməsi Normaldırmı?
Xalların böyüməsi hər zaman təhlükəli deyil. Hormonal dəyişikliklər və ya günəşə məruz qalma kimi təbii səbəblər bunu normal hala gətirə bilər. Lakin müəyyən dəyişikliklər tibbi müdaxilə tələb edə bilər.
Təhlükəli Xalların Əlamətləri (ABCD Qaydası)
Dəri xərçəngi riskini qiymətləndirmək üçün aşağıdakı qaydadan istifadə edə bilərsiniz:
A - Asimetriya:
Xalın bir tərəfi digər tərəfi ilə uyğun gəlmirsə.
B - Sərhədlər (Border):
Kənarları qeyri-düzgündürsə və ya dumanlıdırsa.
C - Rəng (Color):
Bir neçə rəng (qəhvəyi, qara, qırmızı, mavi) varsa və ya rəng dəyişmişsə.
D - Diametr:
Xalın ölçüsü 6 mm-dən böyükdürsə və ya sürətlə böyüyürsə.
E - İnkişaf (Evolving):
Xal zamanla ölçü, forma, rəng baxımından dəyişirsə və ya qanama, qaşınma kimi yeni simptomlar yaranırsa.
Mole Böyüməsi Nə Zaman Ciddi Ola Bilər?
Tez böyüyən, ağrı verən və ya qanayan xallar.
Rəngində, formasında və ya sərtliyində dəyişiklik.
Qaşınma, qızartı və ya şişkinlik.
Profilaktika və Mütəxəssisə Müraciət
Günəşdən qorunun:
Günəş kremi istifadə edin və uzun müddət birbaşa günəş şüalarından uzaq qalmağa çalışın.
Dərini müntəzəm olaraq yoxlayın:
Dərinin hər hansı dəyişikliklərini müşahidə edin və yeni yaranan xallara diqqət yetirin.
Dermatoloqa müraciət edin:
Şübhəli bir dəyişiklik görsəniz, dermatoloqa müraciət edin. Dermatoskopiya və ya biopsiya kimi testlər diaqnozun dəqiqləşdirilməsinə kömək edə bilər.
Xalların böyüməsi hər zaman narahatlıq üçün əsas deyil, lakin dəyişikliklərə diqqətlə yanaşmaq və lazım olduqda mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.
