Ortodontiya Nədir?
Ortodontiya, diş və çənə quruluşunun normal funksiyasını bərpa etmək və estetik baxımdan gözəl bir görünüş əldə etmək üçün tətbiq edilən müalicə üsuludur. Bu müalicə, dişlər arasındakı boşluqları, sıxlığı, çənə strukturunun uyğunlaşmaması və digər problemləri həll etməyi hədəfləyir. Ortodontiya müalicəsi müxtəlif cihazlar və üsullar vasitəsilə həyata keçirilir:
Breketlər (brackets): Dişlərə yerləşdirilən metal və ya şəffaf cihazlardır. Bu cihazlar dişləri tədricən düzəldir.
Şəffaf alignerlər: Dişlərə tətbiq edilən şəffaf, çıxarıla bilən cihazlardır. Bu, estetik baxımdan daha cazibədar bir seçimdir.
Çənə düzəldici cihazlar: Çənə problemlərini düzəltmək üçün istifadə olunur.
Ortodontiya Hansı Vəziyyətlərdə Lazımdır?
Ortodontik müalicə, müxtəlif diş və çənə problemlərini aradan qaldırmağa kömək edir. Aşağıda ortodontiya müalicəsinin lazım olduğu bəzi əsas vəziyyətlər verilmişdir:
Diş sırasızlığı (Diş sıxlığı)
Dişlər çox sıx və bir-birinə yaxın olduğunda düzgün təmizləmə çətinləşir və bu da diş çürüməsinə və diş əti xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Ortodontik müalicə, dişləri düzgün sıraya yerləşdirərək bu problemi həll edir.
Dişlər arasında boşluqlar (Diastema)
Bəzi insanlarda dişlər arasında böyük boşluqlar ola bilər. Bu, həm estetik baxımdan narahatlıq yarada bilər, həm də çeynəmə funksiyasını poza bilər. Ortodontik müalicə ilə bu boşluqlar düzəldilə bilər.
Üst çənə və ya alt çənə arasındakı uyğunsuzluq (Çənə problemi)
Üst çənə və ya alt çənənin düzgün uyğunlaşmaması, yəni çənə və dişlər arasındakı uyğunsuzluq (məsələn, "overbite" və ya "underbite") ortodontik müalicə ilə düzəldilə bilər. Bu, həm estetik, həm də funksional problemlərə səbəb ola bilər.
Ağız bağlaması (Çənə bağlama problemi)
İnsanlar bəzən ağızlarını tamamilə bağlaya bilmirlər, çünki üst və alt çənələri düzgün uyğunlaşmır. Bu, çeynəmə zamanı ağrıya və ya əzələ gərginliyinə səbəb ola bilər. Ortodontiya müalicəsi bu problemi həll etməyə kömək edir.
Üst dişlərin və alt dişlərin düzgün yerləşməməsi
"Overbite" (üst dişlərin alt dişləri örtməsi) və "underbite" (alt dişlərin üst dişlərdən irəlidə olması) kimi vəziyyətlər, həm estetik baxımdan narahatlıq, həm də çeynəmə problemləri yarada bilər. Ortodontik müalicə ilə bu növ problemi düzəltmək mümkündür.
Çənə sümüklərində inkişaf problemləri
Bəzi hallarda çənə sümüklərinin düzgün inkişaf etməməsi, dişlərin və çənənin uyğunlaşmamasına səbəb ola bilər. Ortodontiya bu növ problemlərin aradan qaldırılmasında mühüm rol oynayır.
Əyri dişlər (Maloklüziya)
Maloklüziya, dişlərin düzgün sıralanmaması və ya çənə uyğunsuzluğu nəticəsində yaranan vəziyyətdir. Ortodontik müalicə, dişləri düzgün sıralamaq və çənə strukturlarını düzəltmək üçün ən təsirli müalicə üsuludur.
Ortodontik Müalicənin Əlavə Faydaları
Daha yaxşı ağız sağlamlığı: Dişlər düzgün sıralandıqda, onların arasına qida və bakteriya yığılması azalır. Bu da diş çürüməsi və diş əti xəstəliklərinin qarşısını alır.
Təkmilləşdirilmiş estetik görünüş: Düzgün sıralanmış dişlər, insanın ümumi estetik görünüşünü yaxşılaşdırır və özünə inamı artırır.
Yaxşı çeynəmə funksiyası: Çeynəmə funksiyası düzgün işləmədikdə, həzm problemləri yarana bilər. Ortodontik müalicə ilə düzgün çeynəmə funksiyası bərpa olunur.
Daha yaxşı nəfəs alma: Dişlərin düzgün sıralanması, nəfəs alma prosesini asanlaşdırır və ağızdan nəfəs almağın qarşısını alır.
Nəticə
Ortodontiya, yalnız estetik məqsədlər üçün deyil, həm də dişlərin və çənənin düzgün işləməsini təmin etmək üçün vacibdir. Həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün müxtəlif ortodontik müalicə üsulları mövcuddur. Diş sırasızlığı, çənə uyğunsuzluğu, dişlər arasında boşluqlar və digər çənə problemləri, ortodontik müalicə ilə düzəldilə bilər. Müalicə, həm sağlamlıq, həm də estetik baxımdan faydalı ola bilər və insanların ümumi həyat keyfiyyətini artırır.
