Psixologiyanın Əsas Xüsusiyyətləri
Elm sahəsi kimi:
Psixologiya elmi araşdırmalara əsaslanır və insanların zehni və emosional vəziyyətlərini tədqiq edir.
Tədqiqatlarda müşahidə, eksperiment və statistik analizlərdən istifadə olunur.
İnsanı mərkəzə alır:
İnsan zehni, davranışı, hissləri və sosial münasibətləri araşdırılır.
Düşüncə, yaddaş, motivasiya, stress və şəxsiyyət kimi mövzuları öyrənir.
Multidisiplinar yanaşma:
Psixologiya biologiya, sosiologiya, təhsil, tibb və fəlsəfə kimi digər sahələrlə əlaqəlidir.
Psixologiyanın Əsas Sahələri
Klinik Psixologiya:
Psixoloji problemlərin diaqnozu, müalicəsi və profilaktikası ilə məşğuldur.
Məsələn, depressiya, narahatlıq pozuntuları, travmalar və asılılıqların müalicəsi.
Eksperimental Psixologiya:
Zehni prosesləri və davranışları laboratoriya şəraitində öyrənir.
Yaddaş, diqqət, qavrayış və öyrənmə mexanizmləri bu sahədə araşdırılır.
İnkişaf Psixologiyası:
İnsan inkişafının müxtəlif mərhələlərini (uşaqlıq, yeniyetməlik, böyüklük və qocalıq) araşdırır.
Davranış və emosional dəyişikliklər öyrənilir.
Təhsil Psixologiyası:
Təlim və öyrənmə proseslərini tədqiq edir.
Şagirdlərin motivasiyasını artırmaq, öyrənmə maneələrini aradan qaldırmaq üçün strategiyalar hazırlayır.
Sosial Psixologiya:
İnsanların sosial mühitdəki davranışlarını, münasibətlərini və təsir altına düşmə mexanizmlərini öyrənir.
Qrup dinamikası, liderlik, stereotiplər və sosial təsir kimi mövzular bu sahəyə daxildir.
Şəxsiyyət Psixologiyası:
İnsan şəxsiyyətinin xüsusiyyətlərini, xarakterini və fərdi fərqləri araşdırır.
Şəxsiyyət tipləri və onların davranışlara təsiri öyrənilir.
İş və Təşkilat Psixologiyası:
İş yerlərində davranışları və insan resurslarının idarə edilməsini araşdırır.
Motivasiya, iş mədəniyyəti və liderlik mövzularına yönəlir.
Psixologiyanın Məqsədləri
Davranışı anlamaq:
İnsanların nəyə görə müəyyən cür davrandığını izah etmək.
Problemləri həll etmək:
Psixoloji problemləri müəyyən etmək və müalicə etmək.
Özünü dərk etməyə yardım:
İnsanlara özlərini daha yaxşı tanımağa kömək etmək.
Həyat keyfiyyətini artırmaq:
Sağlam emosional və sosial həyat qurmağa dəstək olmaq.
Psixologiya harada tətbiq olunur?
Tibb: Psixi sağlamlıq problemlərinin müalicəsi.
Təhsil: Şagirdlərin inkişafı və təlim keyfiyyətinin artırılması.
İş dünyası: Karyera inkişafı və təşkilati effektivliyin artırılması.
Sosial həyat: Sosial problemlərin həlli, ailə və münasibət məsələləri.
İdman: İdmançılara psixoloji dəstək və performans artırma.
Psixologiya həm fərdi, həm də ictimai səviyyədə böyük əhəmiyyət daşıyır və insan həyatının bütün sahələrinə təsir göstərir.
