1. Palpasiya zamanı hiss edilən dəyişikliklər:
Döş toxumasında sərt, yumşaq və ya elastik bir kütlə hiss oluna bilər.
Kütlə adətən yuvarlaq və ya qeyri-müntəzəm formalı ola bilər.
2. Döşdə ağrı və narahatlıq:
Kütlə toxunduqda və ya təsadüfən sıxıldıqda ağrılı ola bilər.
Ağrı adətən hormonal dəyişikliklərdən və ya iltihabi proseslərdən qaynaqlana bilər.
3. Dərinin dəyişiklikləri:
Döş dərisində qızartı, şişkinlik və ya dərinin portağal qabığına bənzər görünüşü (peau d'orange).
Dərinin nazikləşməsi və ya kütlə üzərində dartılmış görünüş.
4. Döş ucundakı dəyişikliklər:
Döş ucunun içəri çöküntüsü və ya deformasiyası.
Döş ucundan qanlı, şəffaf və ya sarımtıl mayenin gəlməsi.
5. Şiş və ya limfa düyünləri:
Qoltuqaltında və ya boyun nahiyəsində limfa düyünlərinin şişməsi və sərtləşməsi.
Sağ Döşdə Kütlənin Səbəbləri
Sağ döşdə kütlə müxtəlif səbəblərdən yaranır. Bunlar arasında xoşxassəli və bədxassəli proseslər mövcuddur:
Xoşxassəli səbəblər:
Fibrokistik dəyişikliklər: Hormonal dəyişikliklərə bağlı olaraq yaranan ağrılı, yumşaq kütlələr.
Fibroadenoma: Yumşaq, sərt və hərəkətli, xoşxassəli şişlər.
Yağ nekrozu: Döş travmasından sonra yaranan sərt, ağrısız kütlələr.
Süd vəzisi infeksiyası (mastit): Qızdırma, qızartı və ağrılı kütlə ilə müşayiət olunur.
Bədxassəli səbəblər:
Döş xərçəngi: Sərt, qeyri-müntəzəm və ağrısız kütlələr. Ətraf toxumalara yapışmış vəziyyətdə ola bilər.
Sağ Döşdə Kütlənin Diaqnostikası
Fiziki müayinə: Həkim döş və qoltuqaltını əlləyərək kütlənin yerini, ölçüsünü və hərəkətliliyini yoxlayır.
Mamoqrafiya: Döş toxumasında anormal dəyişikliklərin görüntülənməsi üçün istifadə olunur.
Ultrasəs: Kütlənin maye (kist) və ya bərk (şiş) olduğunu ayırd etmək üçün istifadə edilir.
Biopsiya: Kütlədən toxuma nümunəsi götürülərək xərçəng hüceyrələrinin olub-olmadığı yoxlanılır.
Sağ Döşdə Kütlənin Müalicəsi
1. Xoşxassəli Kütlələr üçün Müalicə:
Fibrokistik dəyişikliklər:
Hormonal terapiya və ya ağrıkəsicilər (ibuprofen, parasetamol).
Qidalanmada duzun azaldılması və kofeindən uzaq durma tövsiyə edilir.
Fibroadenoma:
Adətən müdaxilə tələb olunmur, lakin böyüdükdə və ya narahatlıq yaratdıqda cərrahi yolla çıxarılır.
Süd vəzisi infeksiyası (mastit):
Antibiotiklər və isti kompreslər.
2. Bədxassəli Kütlələr üçün Müalicə:
Cərrahi müdaxilə: Şişin yerindən asılı olaraq lumpektomiya (şişin çıxarılması) və ya mastektomiya (döşün tam çıxarılması) edilə bilər.
Kimyaterapiya: Xərçəng hüceyrələrini məhv etmək üçün dərman müalicəsi.
Radioterapiya: Xərçəngin təkrarlanmasının qarşısını almaq üçün şüa terapiyası.
Hormonal terapiya: Xərçəng hüceyrələrinin böyüməsinə təsir edən hormonların bloklanması.
Nə Vaxt Həkimə Müraciət Etməli?
Aşağıdakı əlamətlərdən biri görünərsə, dərhal həkimə müraciət edin:
Kütlənin ölçüsünün sürətlə böyüməsi.
Dərinin rəngində dəyişiklik və ya döş ucundan qanlı axıntı.
Qoltuqaltı limfa düyünlərinin şişməsi və sərtləşməsi.
Davamlı ağrı və narahatlıq hissi.
Nəticə
Sağ döşdə kütlə hər zaman ciddi yanaşma tələb edir. Erkən diaqnoz və müalicə həyat keyfiyyətini artırır və ağırlaşmaların qarşısını alır. Döş müayinəsini mütəmadi olaraq etmək və şübhəli hallar olduqda mütləq həkimə müraciət etmək vacibdir. 🌸
