Şah Damarı Əməliyyatı Necə Aparılır?
1. Əməliyyata Hazırlıq
Diaqnoz və Qiymətləndirmə:
Ultrasonoqrafiya, CT Angioqrafiya və ya MR Angioqrafiya vasitəsilə damarın daralma dərəcəsi və yeri müəyyən edilir.
Medikamentoz Hazırlıq:
Əməliyyatdan əvvəl qan durulducu dərmanlar dayandırılır və ya həkim tərəfindən uyğun dozalar təyin edilir.
Anesteziya:
Əməliyyat zamanı adətən ümumi anesteziya və ya yerli anesteziya tətbiq edilir.
2. Əməliyyat Proseduru
A. Karotid Endarterektomiya
Kəsik Açılması:
Boyun nahiyəsində, təsirlənmiş damar üzərində cərrahi bir kəsik açılır.
Damarın İzolyasiyası:
Şah damarı qan axını müvəqqəti dayandırmaq üçün bağlanır və ya şunt cihazı ilə qan axını başqa bir yola yönəldilir.
Tıxanmanın Təmizlənməsi:
Damarın daxili divarından xolesterol lövhələri və ya digər çöküntülər təmizlənir.
Damarın Yenidən Bağlanması:
Damar təmizləndikdən sonra cərrahi şəkildə bağlanır və qan axını bərpa edilir.
Kəsiklərin Tikişi:
Damar və dəri qatları bir-birinə tikilir.
B. Karotid Angioplastika və Stentləmə
Alternativ Prosedur:
Daha az invaziv olan bu üsul xüsusilə açıq cərrahiyyə üçün uyğun olmayan xəstələrdə tətbiq edilir.
Kateter Giriş Nöqtəsi:
Ayaq və ya qol nahiyəsindən kateterlə daxil olunur.
Balon Angioplastika:
Damarın daralmış hissəsinə balon yerləşdirilir və şişirdilərək damar genişləndirilir.
Stent Yerləşdirilməsi:
Damarın yenidən daralmaması üçün genişləndirilmiş hissəyə metal bir stent yerləşdirilir.
Əməliyyatdan Sonra Sağalma
Xəstəxanada Qalma Müddəti:
Karotid endarterektomiya üçün adətən 1-2 gün, angioplastika və stentləmə üçün isə daha qısa müddət tələb olunur.
Ağrı və Narahatlıq:
Əməliyyat sonrası yüngül ağrılar və ya boyun nahiyəsində gərginlik hiss edilə bilər.
Reabilitasiya:
Fiziki fəaliyyət tədricən artırılır və qan durulducu dərmanlar təyin edilir.
Yemək və Həyat Tərzi Dəyişiklikləri:
Sağlam qidalanma, siqareti tərgitmək və qan təzyiqini nəzarətdə saxlamaq məsləhət görülür.
Əməliyyatın Riskləri
Təkrar Tıxanma:
Əməliyyat sonrası damar yenidən darala bilər.
İnfarkt və ya İnsult:
Əməliyyat zamanı və ya qısa müddət sonra bu risk mövcuddur.
Qanaxma və İnfeksiya:
Cərrahi kəsiklərdə qanaxma və infeksiya ehtimalı.
Sinir Zədələnməsi:
Boyun sinirlərinin zədələnməsi nəticəsində səs dəyişiklikləri və ya udqunma çətinliyi yarana bilər.
Nəticə
Şah damarının əməliyyatı, ciddi daralma və ya tıxanma hallarında beyinə qan axınını bərpa etmək və insult riskini azaltmaq üçün təsirli bir müalicə üsuludur. Erkən diaqnoz və müalicə bu əməliyyatın uğur şansını artırır. Əməliyyatdan əvvəl və sonra həkimlə sıx əməkdaşlıq etmək, risklərin minimuma endirilməsi və sağalma prosesinin effektiv olması üçün vacibdir.
