Sidik Qaçırmanın Növləri
1. Stress İnkotinensiyası
Öskürək, asqırma, gülmə, ağır qaldırma zamanı təzyiq artımı nəticəsində sidiyin qaçması.
Adətən pelvik döşəmə əzələlərinin zəifliyi səbəbindən yaranır.
2. Təcili İnkotinensiya (Urgent İnkotinensiya)
Sidik kisəsinin ani və güclü boşaltma ehtiyacı ilə xarakterizə olunur.
Sidik kisəsi əzələlərinin hiperaktivliyindən qaynaqlanır.
3. Qarışıq İnkotinensiya
Həm stress, həm də təcili inkotinensiyanın birləşməsi.
4. Aşırı Dolu Sidik Kisəsi (Overflow İnkotinensiya)
Sidik kisəsi tam boşalmır və davamlı olaraq az miqdarda sidik axır.
Prostat problemləri və ya sinir zədələnməsi ilə əlaqəli ola bilər.
5. Funksional İnkotinensiya
Fiziki və ya zehni problemlər səbəbilə tualetə vaxtında gedə bilməmək.
6. Keçici İnkotinensiya
Müvəqqəti sidik qaçırma, infeksiya və ya dərman istifadəsi səbəbindən baş verir.
Sidik Qaçırmanın Əlamətləri
Tualetə çatmadan əvvəl sidik qaçırma.
Öskürərkən, asqırarkən və ya gülərkən sidik sızması.
Gecələr tez-tez tualetə qalxma və ya yataqda sidik qaçırma.
Sidik kisəsinin tam boşalmadığı hissi.
Gündəlik fəaliyyətlər zamanı sidik sızması.
Sidik Qaçırmanın Səbəbləri
1. Pelvik Döşəmə Zəifliyi
Doğuş, hamiləlik və ya yaşlanma ilə əlaqədar pelvik əzələlərin zəifləməsi.
2. Hormonal Dəyişikliklər
Menopauza dövründə estrogen səviyyəsinin azalması sidik yollarının zəifləməsinə səbəb ola bilər.
3. Sinir Zədələnməsi
Şəkərli diabet, Parkinson və ya onurğa zədələnməsi nəticəsində.
4. Sidik Yolları İnfeksiyaları
İltihab və sidik yollarının qıcıqlanması sidik qaçırmaya səbəb ola bilər.
5. Prostat Problemləri
Prostat böyüməsi və ya prostat əməliyyatları kişilərdə sidik qaçırmaya səbəb ola bilər.
6. İlaç və Dərman Təsirləri
Diuretiklər (sidikqovucu dərmanlar) və ya bəzi antidepresanlar.
7. Yaşlanma
Sidik kisəsi əzələlərinin elastikliyini itirməsi.
8. Həyat Tərzi Faktorları
Həddindən artıq kofein və ya spirt istehlakı.
Sidik Qaçırmanın Diaqnozu
Tibbi Tarix:
Əlamətlərin müddəti və şiddəti haqqında məlumat toplamaq.
Fiziki Müayinə:
Pelvik döşəmə əzələlərinin və sidik kisəsinin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi.
Sidik Testləri:
İnfeksiyalar və ya digər sidik yolları problemlərini yoxlamaq üçün.
Urodinamik Testlər:
Sidik kisəsinin funksiyasını qiymətləndirmək üçün.
Ultrasəs:
Sidik kisəsinin və sidik yollarının görüntülənməsi.
Sidik Qaçırmanın Müalicəsi
1. Dərman Müalicəsi
Antimuskariniklər: Sidik kisəsinin hiperaktivliyini azaltmaq üçün.
Estrogen Kremləri: Hormonal balansı bərpa etmək üçün.
Alfa-blokerlər: Prostat problemləri ilə bağlı sidik qaçırmanı idarə etmək üçün.
2. Fiziki Məşqlər
Kegel Məşqləri:
Pelvik döşəmə əzələlərini gücləndirmək üçün.
Biofeedback:
Sidik kisəsi əzələlərinə nəzarəti artırmaq üçün.
3. Davranış Terapiyası
Sidik Kisəsi Təlimi:
Sidik kisəsinin tutumunu artırmaq üçün müəyyən intervallarla tualetə getmə.
4. Cərrahi Müalicə
Sling Əməliyyatı:
Sidik borusunu dəstəkləmək üçün bantın yerləşdirilməsi.
Sidik Kisəsi Stimuliyası:
Sinir stimulyasiyası ilə sidik kisəsinin funksiyasını bərpa etmək.
Prostat Əməliyyatı:
Prostat ilə əlaqəli problemlərin həlli.
5. Dəstək Məhsulları
Sidik qaçırma yastıqları və ya qoruyucu geyimlər.
Sidik Qaçırmanın Qarşısını Alma Yolları
Pelvik Döşəmə Məşqləri:
Pelvik əzələləri müntəzəm olaraq gücləndirmək.
Maye İdarəsi:
Kofein və spirt qəbulunu məhdudlaşdırmaq.
Çəkini İdarə Etmək:
Artıq çəki sidik yollarına əlavə təzyiq göstərə bilər.
Sağlam Həyat Tərzi:
Fiziki aktivlik və balanslı qidalanma.
Sidik Yollarının Sağlamlığını Qorumaq:
İnfeksiyalardan qorunmaq üçün kifayət qədər su içmək.
Nəticə
Sidik qaçırma, fərqli səbəblərdən yarana bilən və həyat keyfiyyətinə təsir edən bir problemdir. Müalicə üsulları problemin növünə və şiddətinə görə dəyişir. Erkən diaqnoz və uyğun müalicə ilə bu vəziyyəti idarə etmək və hətta tamamilə aradan qaldırmaq mümkündür. Narahatlıq hiss edildikdə, peşəkar tibbi yardım almaq vacibdir.
