Xüsusiyyətləri
Autoimmun Xəstəlik: Bədənin immun sistemi öz hüceyrələrini zədələyir, bu da iltihab, ağrı və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
Dəyişkən Semptomlar: Xəstəliyin əlamətləri zamanla dəyişə bilər, bəzən xəstəlik aktiv ola bilər, bəzən isə simptomlar azalır.
Səbəbləri
Sistemik lupus eritematozusun dəqiq səbəbləri tam məlum deyil, amma bir neçə amilin xəstəliyin inkişafına təsir etdiyi düşünülür:
Genetik Faktorlar: Ailədə lupus və ya digər autoimmun xəstəliklər olan insanlarda risk daha yüksəkdir.
Çevrə Faktorları: Günəş işığına məruz qalma, infeksiyalar və bəzi dərmanlar.
Hormon Dəyişiklikləri: Hamiləlik və hormonal dəyişikliklər, SLE simptomlarını artıra bilər.
Simptomlar
Sistemik lupus eritematozusun simptomları müxtəlifdir və aşağıdakılardan ibarət ola bilər:
Dəri Problemləri: Üzün qırmızı ləkələri (kefir şəkilli), dəridə döküntü.
Eklemlərdə Ağrı: İltihablı eklemlərdə ağrı və şişlik.
Yorğunluq: Fiziki və emosional yorğunluq.
Ağrılı Göğüs: Plevral ağrı (ağciyərlərin ətrafında) və ya perikardit (ürəyin ətrafında).
Böyrək Problemləri: Böyrək zədələnməsi (lupus nefriti).
Sinir Sistemi Problemləri: Baş ağrısı, baş dönməsi, xatırlama çətinliyi.
Diaqnoz
Sistemik lupus eritematozusun diaqnozu üçün aşağıdakı üsullar istifadə olunur:
Fiziki Müayinə: Həkim, simptomları qiymətləndirir və xəstənin tibbi tarixini araşdırır.
Laboratoriya Testləri:
Antinuklear Antikor Testi (ANA): Lupusda tez-tez müsbət nəticələr verir.
Anti-dsDNA Antikor Testi: SLE üçün spesifikdir.
C-reaktiv Protein (CRP): İltihabın varlığını göstərir.
Eritrosit Çökünmə Sürəti (ESR): İltihab səviyyəsini ölçür.
Görüntüləmə Testləri: Rentgen və ya ultrason, böyrəklərin və digər orqanların vəziyyətini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.
Müalicə
Sistemik lupus eritematozusun müalicəsi aşağıdakı yollarla həyata keçirilə bilər:
Medikal Müalicə:
İltihab əleyhinə dərmanlar: Non-steroid antiinflamatuar dərmanlar (NSAIDs) ağrını və iltihabı azaltmaq üçün.
Kortikosteroidlər: İltihabı azaltmaq üçün istifadə olunur.
İmmunosupressiv dərmanlar: İmmunitet sistemini tənzimləmək üçün.
Reabilitasiya:
Fizioterapiya, gündəlik fəaliyyətlərin asanlaşdırılması üçün.
Diyet və Yaşam Tərzi Dəyişiklikləri:
Sağlam qidalanma, günəşdən qorunma, stressin idarə edilməsi.
Nəticə
Sistemik lupus eritematozus, xroniki və kompleks bir xəstəlikdir, amma düzgün müalicə ilə simptomlar idarə edilə bilər. Hər hansı bir simptom aşkar edildikdə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Müayinə və müalicə, xəstənin sağlamlığını qorumaq və həyat keyfiyyətini artırmaq üçün vacibdir. SLE, multidisiplinar bir yanaşma tələb edir və həkim, terapevt və digər mütəxəssislərin əməkdaşlığı ilə daha effektiv ola bilər.
