🔍 Skolioz nədir?
Skolioz — onurğanın frontal müstəvidə (yanlara doğru) 10° və ya daha çox bucaqla əyilməsi deməkdir. Bəzən bu əyilməylə yanaşı, onurğa həm də öz oxu ətrafında fırlanır (rotasiya).
📊 Skoliozun növləri:
NövüXüsusiyyətləri
İdiopatik skoliozƏn çox yayılmış növüdür (təxminən 80%), səbəbi məlum deyil. Ən çox yeniyetmələrdə müşahidə olunur.
Konjenital skoliozAnadangəlmə onurğa qüsurları səbəbindən
Nevromüsküler skoliozSerebral iflic, əzələ distrofiyası və ya sinir xəstəlikləri fonunda
Degenerativ skoliozYaşla bağlı, fəqərə və disklərin zəifləməsi nəticəsində
Funksional skoliozOnurğada struktur pozğunluğu yoxdur; bir tərəfli əzələ gərginliyi və ya fərqli ayaq uzunluğu səbəbilə yaranır.
⚠️ Əlamətləri:
Bədən tarazsızlığı: bir çiyin digərindən daha yüksək
Qabırğaların bir tərəfdə çıxıntılı görünməsi
Çanağın qeyri-bərabərliyi
Paltarın bədəndə əyri durması
Uzun müddətli oturmaqda və ya ayaq üstə qalmaqda çətinlik
Bel və kürək ağrıları
Ağır hallarda: tənəffüs çətinliyi (döş qəfəsinin sıxılması səbəbilə)
📏 Dərəcələr:
Bucağı (Cobb bucağı)DərəcəsiMüalicə
10° – 20°YüngülMüşahidə və məşqlər
20° – 40°OrtaKorset, fizioterapiya
40° və yuxarıAğırCərrahi müdaxilə lazım ola bilər
🩺 Diaqnostika:
Fiziki müayinə: Adamın arxasından baxaraq duruş testləri
Adam test (forward bending test): Qabırğalarda qeyri-bərabərlik araşdırılır
Rentgen: Əyrilik bucağını ölçmək üçün
MRT və ya KT: Əgər sinir sıxılması və ya struktur problemi varsa
🛠 Müalicə üsulları:
🔹 1. Müşahidə və izləmə
Yüngül əyriliklərdə (10–20°), böyümə dövründə müntəzəm rentgen nəzarəti altında
🔹 2. Fizioterapiya və xüsusi məşqlər
Schroth metodu – skolioz üçün xüsusi nəfəs və duruş məşqləri
Stretching və simmetrik əzələ məşqləri
Pilates və yoga (doğru texnika ilə)
🔹 3. Korset müalicəsi
Böyüməkdə olan uşaqlarda əyriliyin artmasının qarşısını almaq üçün
Gündəlik 16–23 saat taxılması tövsiyə olunur (Boston, Cheneau korseti və s.)
🔹 4. Cərrahi müdaxilə
Əgər əyrilik > 40–50°-dirsə və irəliləyirsə
Onurğanın düzəldilməsi və fiksasiyası üçün implantlar
🧘♀️ Skolioz üçün evdə edə biləcəyiniz məşqlər:
(Təhlükəsiz şəkildə etmək üçün fizioterapevtlə də məsləhətləşin.)
Divara qarşı duruş məşqi
"Cat-cow" onurğa hərəkətləri
Plank (belə yük salmadan)
Bird-dog məşqi
Nəfəs məşqləri (qabırğa asimmetriyasını düzəltmək üçün)
📌 Nə etməli, nə etməməli:
✅ Etməli:
Fizioterapiya və duruş məşqləri
Düzgün oturmaq və yastıq seçimi
Belə simmetrik yük salmaq
❌ Etməməli:
Ağırlıq qaldırmaq
Biri birindən fərqli ayaqqabılar geymək
Bəzi idman növləri (gimnastika, güləş) – asimmetriya yarada bilər
