Uşaq neyrocərrahiyyəsi (pediatrik neyrocərrahiyyə) – Əhatəli və aydın izah

Uşaq neyrocərrahiyyəsi, doğuşdan və ya sonradan yaranan beyin, onurğa beyni, sinir sistemi və kəllə sümükləri ilə əlaqəli xəstəliklərin cərrahi müalicəsini əhatə edən ixtisas sahəsidir. Böyüklərlə müqayisədə uşaqlarda sinir sistemi hələ inkişaf mərhələsində olduğu üçün diaqnoz və müalicə daha həssas yanaşma tələb edir.

Uşaq neyrocərrahiyyəsi (pediatrik neyrocərrahiyyə) – Əhatəli və aydın izah

🧠 Əsas Müalicə Edilən Uşaq Neyrocərrahiyyə Problemləri

Xəstəlik / ProblemQısa İzah

🧠 Hidrosefaliya (beyində su toplanması)Beyin boşluqlarında beyin-omurilik mayesinin yığılması nəticəsində təzyiq artışı

👶 Meningomyelosel (spina bifida)Doğuşdan onurğa beyni və ya sinirlərin açıq qalması

🧠 Beyin şişləriHemangioblastoma, astrositoma, medulloblastoma və s.

💥 Kəllə travmaları və beyin qanamalarıQəzalar, yıxılmalar və s. nəticəsində yaranan zədələr

💤 Epilepsiya (ilaçla müalicəyə cavab verməyən)Fokal epilepsiya ocaqlarının çıxarılması

🧱 KraniosinostozKörpələrdə kəllə tikişlərinin erkən qapanması və estetik/nevroloji problemlər

🌪️ Arnold-Chiari malformasiyasıBeyincik və beyin kötüyünün aşağı yer dəyişməsi

💢 Dandy-Walker sindromuBeyincik və IV ventrikül anomaliyaları

💀 Kəllə deformasiyalarıPlagiosefaliya, brakiosefaliya və s.

🧬 Genetik və metabolik sinir sistemi xəstəlikləriBəzən cərrahiyyə dəstəyi tələb edə bilər

🪢 Sinir kistaları və spinal disrafizmOnurğa kistaları, lipomielomeningosel və s.

📍 Əlamətlərə Diqqət!

Ailələrin diqqət yetirməli olduğu bəzi əlamətlər:

🌀 Baş ölçüsündə sürətli böyümə

🔁 Fontanellərin (bəbəklərin) qabarıq qalması

👁️ Gözlərin aşağı baxması (gün batımı görünüşü)

🧍‍♂️ Ayaqlarda zəiflik, yeriş pozğunluğu

🚫 Sidik/nəcis saxlaya bilməmə

🧠 Tutmalar, bayılmalar

🔇 Danışıqda və inkişafda gecikmə

🔬 Diaqnostika Vasitələri

Müayinəİstifadə sahəsi

🧲 MRT (maqnetik rezonans)Beyin və onurğa anatomiyası, şiş, malformasiya və s.

📸 KT (kompüter tomoqrafiyası)Sümük strukturları, hidrosefaliya və kəllə anomaliyaları

🧪 Genetik analizlərBəzi anadangəlmə xəstəliklərdə dəstək

📉 Elektroensefaloqrafiya (EEQ)Epilepsiyanın növünü və yerini təyin etmək üçün

🩺 Müalicə Yolları

🔹 1. Cərrahi Müdaxilələr

Şant əməliyyatı (hidrosefaliya üçün)

Endoskopik üçüncü ventrikulostomiya (ETV)

Şişin çıxarılması

Spina bifida təmiri

Epilepsiya cərrahiyyəsi (fokal lobektomiya və ya kalozotomiya)

Kranial rekonstruksiya (kraniosinostozlarda)

🔹 2. Reabilitasiya və Fiziki Terapiya

Yürümə, danışıq və əzələ koordinasiyası bərpası üçün

🔹 3. Psixoloji və Nevropsixoloji Dəstək

Xüsusilə uzunmüddətli sinir sistemi zədələrindən sonra

✅ Nəticə olaraq:

Uşaq neyrocərrahiyyəsi erkən diaqnoz və multidisiplinar yanaşma tələb edən bir sahədir.

Bəzi vəziyyətlərdə doğuşdan öncə (prenatal) belə diaqnoz qoyula bilər və planlı müdaxilə həyat qurtarıcıdır.

Əməliyyatlardan sonra düzgün reabilitasiya və valideyn dəstəyi ilə uşaqlar normal həyatlarına qayıda bilirlər.

Bu məqalə 16 iyun 2025 tarixində əlavə edilib. 0 dəfə oxuyun.

Yazıçı
Doktorsitesi
Doktorsitesi
Facebook Twitter Instagram Youtube