Əsas Xərçəng Növləri
1. Karcinomalar
Təsviri: Bədənin xarici və daxili səthlərini örtən epitel toxumasından başlayan xərçənglər.
Yaygınlıq: Ən çox rast gəlinən xərçəng növüdür.
Nümunələr:
Adenokarsinomalar: Süd vəzisi, prostat, kolon və ağciyərdə yaranır.
Squamous hüceyrə karcinoması: Dəri, ağız, boğaz və ağciyərdə başlayır.
Bazal hüceyrə karcinoması: Ən çox dəri xərçəngi növü.
2. Sarkanomalar
Təsviri: Sümük, qığırdaq, piy, əzələ, damarlar və digər birləşdirici toxumalardan başlayan xərçənglər.
Nümunələr:
Osteosarkoma (sümük xərçəngi)
Liposarkoma (piy toxuması xərçəngi)
Leiomiyosarkoma (əzələ toxuması xərçəngi)
3. Limfoma və Mielomalar
Təsviri: İmmunitet sistemində iştirak edən hüceyrələrdə yaranan xərçənglər.
Nümunələr:
Hodgkin limfoması: Limfa düyünlərindən başlayır.
Non-Hodgkin limfoması: Daha geniş limfa toxuma növlərinə təsir edir.
Multipl mieloma: Plazma hüceyrələrindən yaranan xərçəng.
4. Leykemiyalar
Təsviri: Qanın və sümük iliyinin xərçəngləri, adətən ağ qan hüceyrələrini təsir edir.
Xüsusiyyətləri:
Qatı şişlər yaratmır.
Kəskin və ya xroniki ola bilər.
Nümunələr:
Kəskin mieloid leykemiya (AML)
Xroniki limfositik leykemiya (CLL)
5. Neyroektodermal Xərçənglər
Təsviri: Sinir toxumasından yaranan xərçənglər.
Nümunələr:
Glioma (beyin xərçəngi növü)
Medulloblastoma (uşaqlarda daha çox rast gəlinir)
Neyroblastoma (sinir sistemindən yaranır)
Bəzi Orqanlara Xüsusi Xərçəng Növləri
Ağciyər xərçəngi:
Kiçik hüceyrəli və qeyri-kiçik hüceyrəli ağciyər xərçəngi.
Süd vəzisi xərçəngi:
Əsasən adenokarsinoma növündəndir.
Prostat xərçəngi:
Kişilərdə ən çox rast gəlinən xərçəng növü.
Qaraciyər xərçəngi:
Hepatosellüler karcinoma.
Mədə xərçəngi:
Adenokarsinoma daha yaygındır.
Dəri xərçəngi:
Bazal hüceyrə karcinoması, squamous hüceyrə karcinoması və melanoma.
Kolorektal xərçəng:
Kolon və rektumdan başlayan xərçənglər.
Qida borusu xərçəngi:
Squamous hüceyrə karcinoması və ya adenokarsinoma.
Xüsusi Xərçəng Növləri
Ginekoloji xərçənglər:
Yumurtalıq, uşaqlıq, uşaqlıq boynu və vajinal xərçənglər.
Sidik yolları xərçəngləri:
Böyrək və sidik kisəsi xərçəngi.
Tiroid xərçəngi:
Papiller, follikulyar və ya medullar növləri.
Xərçəng Növlərinin Təsnifatı
Xərçənglər həmçinin tutulan hüceyrə növü və ya yayılma xüsusiyyətləri əsasında təsnif edilir:
Yerli xərçənglər: Bir bölgədə məhdudlaşır.
Metastatik xərçənglər: Digər orqanlara yayılan xərçənglər.
Mühüm qeydlər
Xərçəngin növünü dəqiq təyin etmək və müalicəyə başlamaq üçün patoloji analizlər, radioloji görüntüləmə və digər müayinələr vacibdir. Müalicə xərçəng növünə, mərhələsinə və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə uyğun olaraq fərdiləşdirilir. Erken diaqnoz və düzgün müalicə həyatı xilas edə bilər.
