🧠 Xroniki bel ağrısının səbəbləri
🔹 1. Mexaniki səbəblər (ən çox yayılmış)
Disk yırtığı (protruziya, herniasiya)
Faset oynaq degenerasiyası
Spondiloz (onurğa artrozu)
Onurğa əzələlərinin gərginliyi və spazmı
Skolioz və digər onurğa quruluş anomaliyaları
🔹 2. Travma sonrası dəyişikliklər
Qəzalar, düşmələr, belin ağır yükə məruz qalması
🔹 3. İltihabi və ya revmatik səbəblər
Ankilozan spondilit
Reaktiv artritlər
Sakroiliit
🔹 4. Psixosomatik səbəblər
Stress, narahatlıq, depressiya
"Qorxu ilə hərəkətdən çəkinmə" davranışı (kineziofobiya)
🔹 5. Digər səbəblər
Böyrək xəstəlikləri
Yumurtalıq və ya qadın reproduktiv orqanlarının problemləri
Onurğa şişləri və ya infeksiyalar (nadir)
🩺 Diaqnostika
Diaqnoz üçün əsas yanaşma ətraflı anamnez (xəstəlik hekayəsi) və fiziki müayinədir. Əlavə olaraq:
Rentgen: quruluş anomaliyaları və degenerativ dəyişikliklər üçün
MRT (maqnit-rezonans tomoqrafiya): yumşaq toxuma, disk və sinir kökləri üçün
CT (kompüter tomoqrafiyası): sümüklərin daha detallı görüntüsü
Qan analizləri: iltihabi və revmatik səbəbləri istisna etmək üçün
💊 Müalicə Yanaşması: Multidisiplinar və mərhələli
🔹 1. Əzələ gərginliyini və ağrını azaltmaq
NSAİİ dərmanlar: ibuprofen, diklofenak
Ağrıkəsicilər: parasetamol, tramadol (nəzarətli)
Əzələ boşaldıcılar: tizanidin, baklofen
Lokal kremlər və yamalar
🔹 2. Fizioterapiya və reabilitasiya (mütləqdir)
✅ Əsas məqsədlər:
Əzələ gücünü və elastikliyini artırmaq
Posturanı düzəltmək
Onurğa stabilliyini bərpa etmək
Ağrının azalmasına kömək etmək
Fizioterapiya metodları:
TENS (ağrı elektrik stimulyasiyası)
Ultrasəs, maqnit və lazer terapiyası
Manual terapiya
Stretching və bel gücləndirici məşqlər (MəKenzie, Pilates və s.)
🔹 3. Psixoloji dəstək
Xroniki bel ağrısı olan insanların bir çoxunda:
Stress və depresiya
Əzələlərin reflektor gərginliyi
Ağrıya qarşı həssaslığın artması müşahidə edilir.
Buna görə, psixoterapiya (CBT) və relaksasiya texnikaları tövsiyə olunur.
🔹 4. İnvaziv üsullar (zəruri hallarda)
Trigger point inyeksiyaları
Epidural steroid inyeksiyaları
Radiofrekans denervasiya
Disk içi prosedurlar (nadir hallarda)
➡️ Bu üsullar mütəxəssis tərəfindən, ciddi qiymətləndirmədən sonra aparılmalıdır.
🔹 5. Cərrahiyyə (son seçim)
Əgər:
Ağrı dərman və fizioterapiya ilə keçmir
Sinir sıxılması varsa (ayaqda keylik, gücsüzlük, sidik nəzarətsizliyi)
Disk yırtığı və ya spinal stenoz ağırdırsa
➡️ Onurğa cərrahiyyəsi (diskektomiya, laminektomiya, füzyon) düşünülə bilər.
🛡️ Gündəlik həyatda diqqət edilməli məqamlar
Erqonomik oturuş və duruş (ofisdə, evdə)
Ağır yük qaldırmamaq və beldən deyil, dizdən bükülmək
Davamlı hərəkət – uzun müddət oturmamaq
Möhkəm, ortopedik döşəklərdə yatmaq
Kifayət qədər su içmək və çəkiyə nəzarət
📌 Nəticə
Xroniki bel ağrısı, tək bir səbəbdən qaynaqlanmayan və yalnız ağrıkəsici ilə müalicə olunmayan bir problemdir. Ən yaxşı nəticə multidisiplinar yanaşma ilə əldə edilir – yəni dərman, fizioterapiya, məşq, psixoloji dəstək və həyat tərzi dəyişikliklərinin birlikdə tətbiqi.
İstəsən, xroniki bel ağrısı üçün evdə edə biləcəyin 10 faydalı məşq, ya da bel ağrısını artırmayan gündəlik fəaliyyət planı da təqdim edə bilərəm.
