Anal fissurun əsas xüsusiyyətləri:
Ağrı: Defekasiya zamanı və ya sonra şiddətli ağrı hissi anal fissurun ən çox görülən simptomudur. Ağrı bəzən saatlarla davam edə bilər.
Qanama: Tualet kağızında və ya nəcis üzərində parlaq qırmızı qan görmək adi haldır.
Qaşınma və ya yanma: Anal bölgədə qaşınma və ya yanma hissi də yarana bilər.
Defekasiyadan qorxma: Xəstələr ağrıya görə defekasiya etməməyə çalışırlar, bu da nəcis sərtləşməsinə və vəziyyətin pisləşməsinə səbəb ola bilər.
Səbəblər:
Anal fissurun əsas səbəbi anal kanalın zədələnməsidir. Bu zədələnməyə bir sıra faktorlar səbəb ola bilər:
Bərk nəcis: Sərt və iri nəcis keçərkən anal bölgədə çatlaqlar meydana gələ bilər.
Qəbizlik və ya ishal: Davamlı qəbizlik, bərk nəcis və ya davamlı ishal da anal fissura səbəb ola bilər.
Doğum: Qadınlarda doğum zamanı anal bölgəyə təzyiq nəticəsində fissurlar meydana gələ bilər.
Anal cərrahiyyə və ya travma: Cərrahi müdaxilələr və ya travmalar anal kanalda fissura səbəb ola bilər.
Xroniki və ya kəskin:
Kəskin anal fissur: Kısa müddət ərzində yaranan və müalicəyə yaxşı cavab verən fissurdur. Müalicəsiz belə yaxşılaşa bilər.
Xroniki anal fissur: 6 həftədən çox davam edən və müalicə tələb edən fissurdur. Bu növ fissurlarda anal əzələlərdə spazmlar baş verə bilər ki, bu da yaxşılaşmanı çətinləşdirir.
Müalicə:
Konservativ müalicə:
Lifli qidalanma və maye qəbulu: Nəcisin yumşalması üçün lifli qidalar və kifayət qədər su içmək vacibdir.
Mülayim nəcisləşdirici vasitələr: Nəcis yumşaldıcılar və ya laksativlər qəbizliyi önləyərək defekasiyanı asanlaşdırır.
İsti oturaq vannaları (sitz bath): Gündə bir neçə dəfə isti su vannası anal əzələləri rahatlaşdırır və ağrını azaldır.
Topikal dərmanlar: Anal bölgəyə tətbiq edilən krem və məlhəmlər (lidokain və ya nitroqliserin) ağrını və spazmları yüngülləşdirir.
Cərrahi müalicə:
Lateral daxili sfinkterotomiya: Xroniki və ya ciddi anal fissurlar üçün tətbiq edilən bu əməliyyatda anal sfinkterin bir hissəsi kəsilir, bu da əzələ spazmını aradan qaldıraraq fissurun sağalmasını təmin edir.
Botoks inyeksiyaları: Anal sfinkterə botoks inyeksiyaları sfinkter əzələlərini müvəqqəti olaraq zəiflədir və sağalmanı asanlaşdırır.
Proqnoz:
Əksər hallarda, düzgün müalicə ilə anal fissurlar tam sağalır. Ancaq bəzi xəstələrdə xroniki hala keçə bilər və cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Qəbizliyin qarşısını almaq və düzgün qidalanma fissur riskini azaltmağa kömək edir.
