1. Beta Mikrobu Nədir?
🔹 Beta-hemolitik streptokoklar, xüsusilə A qrupu Streptococcus pyogenes bakteriyasına aid olan və insanlarda yoluxucu xəstəliklərə səbəb olan mikroblardır.
🔹 Boğaz infeksiyalarından başlayaraq, revmatik qızdırma və böyrək infeksiyaları kimi ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
🔹 Bu bakteriyalar əsasən hava-damcı yolu ilə insandan insana keçir.
📌 Ən çox yayılmış forması "Beta streptokok anginası"dır (boğaz infeksiyası).
2. Beta Mikroba Yoluxma Yolları
📌 Beta mikrob aşağıdakı yollarla yayıla bilər:
🔹 Hava yolu ilə (asqırıq, öskürək, danışıq zamanı yayılan damcılar)
🔹 Yoluxmuş əşyalara toxunmaq və sonra ağıza, buruna və gözlərə toxunmaq
🔹 Əl sıxmaq və ya yaxın fiziki təmas
🔹 Yoluxmuş qidalar və içkilər vasitəsilə (nadir hallarda)
📌 Uşaqlar, məktəb və bağça mühitində olan insanlar və zəif immunitetə sahib şəxslər daha çox risk altındadır.
3. Beta Mikroba Səbəb Olan Xəstəliklər
Beta hemolitik streptokoklar müxtəlif xəstəliklərə səbəb ola bilər. Ən çox rast gəlinənlər:
✅ 1. Streptokok Boğaz İnfeksiyası (Angina, Farenjit, Tonzillit)
🔹 Ən yayılmış beta streptokok infeksiyasıdır.
🔹 Boğaz ağrısı, udqunma çətinliyi və qızdırma ilə müşayiət olunur.
📌 Simptomlar:
✔ Şiddətli boğaz ağrısı
✔ Udqunarkən narahatlıq və ağrı
✔ Yüksək hərarət və titrəmə
✔ Bədəndə zəiflik və halsızlıq
✔ Badamcıqlarda irinli ləkələr və ya qızartı
📌 Müalicə:
✔ Antibiotiklər (Penisilin və ya Amoksisillin)
✔ Bol maye qəbul etmək
✔ İsti duzlu su ilə qarqara
✅ 2. Scarlet Qızdırması (Şarlax)
🔹 Uşaqlarda daha çox rast gəlinir və boğaz infeksiyası ilə birlikdə dəri səpgiləri yaradır.
📌 Simptomlar:
✔ Parlaq qırmızı dəri səpgiləri
✔ Yüksək hərarət və boğaz ağrısı
✔ "Çiyələk dili" (dilin qırmızı və iltihablı olması)
✔ Halsızlıq və iştahsızlıq
📌 Müalicə:
✔ Antibiotiklər
✔ Antihistaminlər (qaşıntıları azaltmaq üçün)
✔ Yataq istirahəti və bol maye
✅ 3. Revmatik Qızdırma
🔹 Streptokok infeksiyalarının müalicə edilmədiyi hallarda ürək, oynaq və sinir sisteminə təsir edə bilər.
🔹 Uşaqlarda və gənclərdə daha çox rast gəlinir.
📌 Simptomlar:
✔ Oynaq ağrıları və şişkinlik
✔ Ürək problemləri (çarpıntı, nəfəs darlığı)
✔ Dəri altında kiçik düyünlər və ya səpgilər
📌 Müalicə:
✔ Uzun müddətli antibiotik müalicəsi
✔ İltihabəleyhinə dərmanlar
✔ Ürək nəzarəti və həkim müşahidəsi
✅ 4. Böyrək Xəstəlikləri (Post-Streptokok Glomerulonefrit)
🔹 Beta streptokok infeksiyası bəzi hallarda böyrəklərə təsir edə bilər.
🔹 Xüsusilə boğaz infeksiyasından 1-3 həftə sonra inkişaf edə bilər.
📌 Simptomlar:
✔ Sidikdə qan və ya köpüklənmə
✔ Ayaq və üz nahiyəsində şişkinlik
✔ Yüksək təzyiq və halsızlıq
📌 Müalicə:
✔ Duz qəbulunun azaldılması
✔ Sidikqovucu və iltihab əleyhinə dərmanlar
✔ Həkim nəzarətində xüsusi pəhriz
4. Beta Mikrobu Necə Müalicə Olunur?
📌 Beta streptokok infeksiyalarının müalicəsində antibiotiklər əsas rol oynayır.
✅ 1. Antibiotiklər
🔹 Penisilin və ya Amoksisillin ən təsirli antibiotiklərdir.
🔹 Penisilin allergiyası olan xəstələrdə Eritromisin və ya Azitromisin istifadə edilir.
🔹 Antibiotiklər tam kurs olaraq (10 gün) istifadə edilməlidir, əks halda infeksiya geri qayıda bilər.
📌 Unutmayın: Həkim məsləhəti olmadan antibiotik istifadəsi edilməməlidir!
✅ 2. Təbii Müalicə və Qoruyucu Tədbirlər
📌 Antibiotik müalicəsi ilə yanaşı, evdə edilə biləcək üsullar da sağalmanı sürətləndirə bilər:
✔ Duzlu su ilə qarqara – Boğazdakı bakteriyaları azaldır.
✔ Bal və limon çayı içmək – Boğazı yumşaldır və immun sistemini gücləndirir.
✔ Bol su içmək – Toksinlərin bədəndən atılmasına kömək edir.
✔ Yataq istirahəti – Bədən enerjisini bərpa edir.
✔ Qidalanmaya diqqət etmək – C vitamini və proteinlə zəngin qidalar immuniteti gücləndirir.
5. Beta Mikrobdan Necə Qorunmaq Olar?
📌 Beta mikrobdan qorunmaq üçün aşağıdakı tədbirlərə əməl edin:
🔹 Əllərinizi tez-tez sabunla yuyun.
🔹 Asqırarkən və ya öskürərkən ağız və burunu salfetlə örtün.
🔹 Yoluxmuş insanlarla yaxın təmasdan çəkinin.
🔹 İmmunitet sisteminizi gücləndirin (sağlam qidalanma və idman).
🔹 Xəstəlik hallarında şəxsi gigiyena qaydalarına ciddi riayət edin.
📌 Beta mikrobdan qorunmaq üçün gigiyena və immunitet gücləndirici tədbirlər çox vacibdir.
6. Nəticə
💡 Beta mikrob (beta-hemolitik streptokok) ciddi boğaz infeksiyalarına, dəri xəstəliklərinə və ağırlaşmalara səbəb ola bilən bakteriyadır.
💡 Antibiotik müalicəsi vaxtında tətbiq olunmazsa, ürək, böyrək və oynaqlarda ciddi problemlərə yol aça bilər.
💡 Gigiyena qaydalarına əməl etmək və immuniteti gücləndirmək bu mikrobdan qorunmaq üçün əsas tədbirlərdir.
✨ Unutmayın: Beta mikrobu müalicə olunmazsa, ciddi fəsadlara səbəb ola bilər, buna görə vaxtında həkimə müraciət edin! 😊
