Prostatın Funksiyaları:
Sperma istehsalı:
Prostat, sperma və sperma mayesinin bir hissəsini istehsal edir. Prostatın istehsal etdiyi maye, spermanın canlılığını və hərəkətini dəstəkləyir. Prostat mayesi, spermanın sidik borusundan keçərək penisin ucu vasitəsilə xaricə atılmasına kömək edir.
Sidik sisteminin dəstəklənməsi:
Prostatın sidik borusunun ətrafında yerləşməsi, normal sidik axışını təmin etməyə kömək edir. Prostatın sağlıklı olması, sidik borusunda kəskin sıxılma və ya ağrılı idrar etmə kimi problemləri qarşısını alır.
Cinsi funksiya:
Prostat, cinsi əlaqə zamanı sperma boşalmasını asanlaşdırır. Bununla yanaşı, prostatın düzgün işləməsi kişilərin seksual funksiyalarını və qorunma səviyyələrini təsir edir.
Prostatın Böyüməsi:
Prostatın böyüməsi və ya dəyişməsi zamanı ən çox qarşılaşılan problemlərdən biri prostat hiperplaziyası (BPH) və ya prostat xərçəngidir. Prostatın böyüməsi fərqli səbəblərlə baş verə bilər:
Prostat Hiperplaziyası (BPH):
Prostat hiperplaziyası, prostatın qeyri-adi şəkildə böyüməsi ilə nəticələnən bir vəziyyətdir. Bu, adətən yaşla əlaqədar olaraq baş verir və çox zaman 50 yaşdan yuxarı kişilərdə görülür.
Bu vəziyyət, sidik axınına təsir edə bilər, çünki böyüyən prostat sidik borusunu sıxır və sidik etmə çətinlikləri, gözlənilməz sidik dayandırma və ya sidik tezliyi ilə müşayiət oluna bilər.
BPH xərçəng deyil, lakin onunla əlaqəli simptomlar həyatı çətinləşdirə bilər.
Prostat Xərçəngi:
Prostat xərçəngi, prostatın hüceyrələrinin anormal böyüməsi nəticəsində meydana gəlir. Prostat xərçəngi, kişilər arasında cinsi orqan xərçəngi növü olaraq ən çox yayılmış xərçəngdir.
Bu xəstəlik, çox zaman ermiş simptomlarla müşayiət olunur, lakin bəzi hallarda hər hansı bir əlamət olmadan da irəliləyə bilər.
Prostatit:
Prostatit prostatın iltihabı olub, adətən infeksiya nəticəsində yaranır. Prostatit, ağrı, istənilən idrar etmə zamanı narahatlıq və bəzən cinsi əlaqədə ağrı ilə müşayiət olunur.
Prostatın Böyüməsi və Əlamətləri:
Sidiklə bağlı problemlər:
Tez-tez sidik etmə və ya gecə sidik etmə.
Sidik axınında zəifləmə və ya sidik dayandırılmasında çətinliklər.
Sidik yapışması və ya tam boşalmama hissi.
Ağrı və narahatlıq:
Pelvik bölgədə ağrı və ya ağrı ilə bağlı narahatlıq.
Cinsi əlaqədə ağrı və ya sperma boşalmasında problemlər.
Güclü cinsi funksiyalarının dəyişməsi:
Cinsi əlaqə zamanı ereksiya problemi və ya ejakülasiya ilə bağlı problemlər meydana gələ bilər.
Prostatın Böyüməsinin Müalicəsi:
Prostatın böyüməsinin müalicəsi, vəziyyətin növünə və ciddiliyinə görə dəyişir:
Prostat Hiperplaziyasının (BPH) Müalicəsi:
Dərman müalicəsi: BPH-nın müalicəsində, prostatın böyüməsini dayandırmaq və sidik axışını asanlaşdırmaq üçün istifadə edilən dərmanlar vardır. Bunlar arasında alfa-blokerlər (sidik borusunu genişləndirir) və 5-alpha-reductase inhibitorları (prostatın böyüməsini azaltmaq üçün) yer alır.
Cərrahi müdaxilə: Əgər dərman müalicəsi nəticə vermirsə və ya simptomlar davam edirsə, prostatın cərrahi olaraq kəsilməsi və ya transuretral rezeksiyon (TURP) proseduru tətbiq oluna bilər. Bu əməliyyat, prostatın genişləmiş hissələrini çıxarır.
Prostat Xərçənginin Müalicəsi:
Cərrahi müdaxilə: Prostat xərçənginin erkən mərhələlərində, prostatın tamamilə çıxarılması (prostatektomiya) lazım ola bilər.
Radioterapiya: Xərçəng hüceyrələrinin məhv edilməsi üçün radioterapiya istifadə olunur.
Hormon müalicəsi: Androgen hormonlarının təsirini azaltmaq, xərçəngin böyüməsini dayandırmaq üçün tətbiq edilir.
Prostatit Müalicəsi:
Antibiotiklər: Əgər prostatit bakterial infeksiyadan qaynaqlanırsa, antibiotiklər təyin edilə bilər.
Ağrı kəsicilər və anti-inflamatuar dərmanlar: Bu dərmanlar, prostatitə bağlı yaranan ağrıları azaldır.
Nə Etməliyəm?
Müntəzəm həkim müayinələri: Prostatın vəziyyətini izləmək və böyümə və ya xərçəngin erkən mərhələlərini aşkarlamaq üçün mütəmadi olaraq urolog ilə məsləhətləşmək vacibdir.
Sağlam həyat tərzi: Sağlam qidalanma, fiziki aktivlik və duzlu və yağlı qidalardan uzaq durmaq, prostat sağlamlığını qorumağa kömək edə bilər.
Su istehlakı: Gündəlik su istehlakını artırmaq, sidik sistemini təmizləməyə və prostatın sağlamlığını qorumağa kömək edir.
Ağrı və narahatlıq hallarında həkimə müraciət etmək: Prostatla bağlı hər hansı bir narahatlıq və ya simptomları hiss etdikdə, dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir.
Nəticə:
Prostat, kişilərdə cinsi və sidik sisteminin sağlam işləməsi üçün mühüm bir orqandır. Prostatın böyüməsi və ya xəstəlikləri, doğru müalicə ilə idarə edilə bilər. Sağlam həyat tərzi və müntəzəm müayinələr, prostat problemlərinin qarşısını almağa və erkən diaqnoz qoymağa kömək edir.
