🧒🏻 Soyuqdəymə nədir?
Soyuqdəymə uşağın burun, boğaz, sinüs və bəzən də qulaqlarında virusların səbəb olduğu iltihabi vəziyyətdir. Bəzi hallarda halsızlıqla yanaşı qızdırma, öskürək və iştahsızlıq da müşahidə olunur.
🦠 Əsas səbəblər və yoluxma yolları:
Yolİzah
🤝 Əl təmasıViruslu səthlərə toxunub sonra ağız, burun və gözə toxunmaq
😷 Öskürək və asqırıq damcılarıHava yolu ilə birbaşa keçə bilər
🧸 ObyektlərOyuncaqlar, stollar, qapı dəstəyi və s. ilə ötürülə bilər
Uşaqların immun sistemi hələ inkişafda olduğu üçün illik 6-10 dəfə soyuqdəymə keçirmələri normal sayılır.
📌 Əlamətlər
Burun axması və tutulması
Öskürək
Boğazda yanma və ağrı
Asqırma
Aşağı və ya orta dərəcəli hərarət (37.5–38.5 °C)
Baş ağrısı
İştahsızlıq və yuxusuzluq
Bəzən yüngül ishal (xüsusilə adenovirus infeksiyalarında)
⚠️ Həkimə nə vaxt müraciət etməli?
Hərarət 38.5°C-dən yüksək və 3 gündən çox davam edirsə
Uşaq su içmir, halsız və çox yuxuludursa
Davamlı qusma və ya ishal varsa
Qulaq ağrısı, göz yaşarması və ya irin axıntısı varsa
Nəfəs almaqda çətinlik və ya sinədə inildəmə müşahidə olunursa
💊 Müalicə necə aparılır?
Soyuqdəymə virus mənşəli olduğundan antibiotik istifadə olunmamalıdır, əksinə sadəcə simptomatik müalicə tətbiq olunur:
SimptomMüalicə
QızdırmaParasetamol və ya ibuprofen (həkim nəzarətində)
Burun tutulmasıDəniz suyu spreyi, buxar inhalasiyası
Boğaz ağrısıİlıq su, bal, limon (1 yaşdan böyük uşaqlarda)
ÖskürəkTəbii üsullar: bal, zəncəfil (1 yaşdan sonra); həkim tövsiyəsi ilə siroplar
Maye itkisiBol su, şorbalar, meyvə suları
🛡️ Evdə qulluq və təbii dəstək
Havalandırma: otağı gündəlik havalandırın
Hidratasiya: bol maye verin (şorba, su, meyvə suyu)
Yuxu: bədən müdafiəsi üçün kifayət qədər istirahət
Burun təmizliyi: kiçik yaşlı uşaqlarda burun aspiratorları istifadə oluna bilər
Bitki çayları: adaçayı, zəncəfil (2 yaşdan sonra və həkimlə məsləhətlə)
🚫 Nələr edilməməlidir?
Özbaşına antibiotik istifadəsi ❌
Əlavə və ya bitki mənşəli qarışıqları həkim tövsiyəsi olmadan vermək ❌
Qızdırmanı dərhal salmaq üçün soyuducu kompreslər və ya soyuq duş vermək ❌
🧬 Soyuqdəymədən qorunma yolları
Yöntəmİzah
🧼 Əl yuma vərdişiSabunla tez-tez əlləri yumaq
🚫 Əşyaların paylaşılmamasıOyuncaq, stəkan, qaşıq və dəsmalların ayrılması
😷 Xəstə uşaqla təmasdan çəkinməkXüsusilə bağçadakı yayılmalar zamanı
🍊 İmmunitet gücləndirici qidalarC vitamini, meyvə-tərəvəz, süd məhsulları
🛌 Kifayət qədər yuxu və istirahətYuxusuz uşaqlar daha tez yoluxur
✅ Xülasə
MəlumatQısa izah
Nədir?Uşaq orqanizminin viruslara qarşı verdiyi yüngül infeksiya reaksiyasıdır
SəbəbViruslar (xüsusilə rinovirus, RSV və s.)
ƏlamətBurun axması, boğaz ağrısı, öskürək, yüngül qızdırma
MüalicəSimptomatik: maye, istirahət, ağrıkəsicilər
QorunmaGigiyena, immunitet dəstəyi, təmasdan uzaq durmaq
