Xoranın Səbəbləri
H. pylori bakteriyası:
Helikobakter pylori mədə qişasında iltihaba səbəb olaraq xoraya yol açır.
Dərmanların uzun müddətli istifadəsi:
Xüsusilə NSAİİ dərmanlar (ibuprofen, aspirin) mədə qişasını zədələyə bilər.
Stress:
Həddindən artıq stress mədə turşusunun artmasına səbəb olaraq selikli qişanı zədələyə bilər.
Spirt və siqaret:
Mədə turşusunu artırır və qişanın müdafiə mexanizmini zəiflədir.
Bədənin öz hüceyrələrinin təsiri:
İmmun sistemin anormallıqları nəticəsində mədə selikli qişasına hücum.
Xoranın Simptomları
1. Əsas simptomlar:
Yuxarı qarında ağrı:
Yeməkdən sonra və ya ac qalanda daha çox hiss edilir.
Turşuluq və ya mədə yanması:
Yemək borusunda yanma və ya qıcıqlanma hissi.
Qarında şişkinlik və dolğunluq hissi.
Həzm problemləri:
Qıcqırma və qaz.
Ürəkbulanma və ya qusma.
2. Ciddi simptomlar:
Qanlı qusma: Qəhvə rəngində və ya qırmızı rəngdə ola bilər.
Qara nəcis: Daxili qanaxmanın əlaməti ola bilər.
Şiddətli qarın ağrısı: Xoranın dərinləşməsi və ya perforasiyası əlamətidir.
Xora Üçün Nə Yaxşıdır?
Xoranın müalicəsi və simptomların yüngülləşdirilməsi üçün həm tibbi, həm də təbii üsullardan istifadə edilə bilər.
1. Düzgün qidalanma
Qıcıqlandırıcı qidalardan uzaq durun:
Acı, ədviyyatlı, çox yağlı və turşulu qidalardan çəkinin.
Asid səviyyəsini tarazlayan qidalar yeyin:
Süd, banan, yulaf, şirin kartof.
Probiotiklər:
Yoğurt və kefir mədə qişasının bərpasını sürətləndirir.
Antioksidantlarla zəngin qidalar:
Brokoli, kələm, ispanaq.
Bol su için:
Maye balansını qoruyaraq mədə turşusunu tarazlaşdırır.
2. Təbii müalicə üsulları
Bal:
Mədə qişasını sakitləşdirir və sağalmasını dəstəkləyir.
Zəncəfil çayı:
İltihabı azaldır və həzmi yaxşılaşdırır.
Aloe vera şirəsi:
Selikli qişanı sakitləşdirir.
Nanə və çobanyastığı çayı:
Mədə əzələlərini rahatlaşdırır və qıcıqlanmanı azaldır.
3. Dərman müalicəsi
Xoranın dəqiq diaqnozu qoyulduqdan sonra həkim tərəfindən təyin edilən dərmanlar:
Proton pompası inhibitorları (PPİ):
Mədə turşusunun istehsalını azaldır (omeprazol, pantoprazol).
H2 reseptor antagonistləri:
Turşu istehsalını nəzarət altına alır (ranitidin, famotidin).
Antibiotiklər:
H. pylori infeksiyasını müalicə etmək üçün istifadə olunur.
Antasidlər:
Qısa müddətli simptom yüngülləşdirilməsi üçün.
Xoranın Ağırlaşmaları
Müalicə edilmədikdə xora ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər:
Qanaxma: Mədə və ya bağırsaqdan qanaxma baş verə bilər.
Perforasiya: Xora dərinləşərək mədə və ya bağırsaq divarını deşə bilər.
Qarındaxili infeksiya (peritonit): Perforasiyadan sonra infeksiya riski artır.
Mədə daralması: Xoranın sağalma prosesində yaranan çapıq toxuması mədə və bağırsaq arasında tıxanmaya səbəb ola bilər.
Profilaktika (Xoranın Qarşısını Alma Yolları)
Sağlam qidalanma: Aşağı turşulu və balanslı qidalar yeyin.
Stressi idarə edin: Yoga, meditasiya və ya relaksasiya texnikalarından istifadə edin.
Siqaret və spirtli içkilərdən uzaq durun.
Dərman istifadəsinə diqqət edin:
NSAİİ dərmanlardan mütəmadi istifadə etməyin.
Mütəmadi tibbi müayinələr: Xüsusilə H. pylori infeksiyasını yoxlamaq üçün.
Nəticə
Xora ciddi və diqqət tələb edən bir vəziyyətdir. Müalicə üçün həkimə vaxtında müraciət etmək, uyğun dərmanlar və düzgün qidalanma ilə həm simptomları yüngülləşdirmək, həm də ağırlaşmaların qarşısını almaq mümkündür. Xoranın yaranmasını və təkrarlanmasını minimuma endirmək üçün sağlam həyat tərzini mənimsəmək vacibdir.
