Vaginal Quruluğun Əlamətləri
Vaginal quruluq, bir çox fiziki və emosional əlamətə yol aça bilər. Ən çox görülən əlamətlər bunlardır:
Cinsi əlaqə zamanı ağrı: Vaginal quruluq, cinsi əlaqə zamanı ağrıya və ya narahatlığa səbəb ola bilər. Bu ağrı, vaginanın nəmlənməməsi səbəbindən cinsi əlaqə zamanı sürtünmə və zədələnməyə səbəb olur.
Vaginada yanma və ya qaşınma: Quruluq, vaginada yanma hissi və qaşınma ilə müşayiət oluna bilər.
Vaginal bölgədə quruluq hissi: Bəzi qadınlar vaginal bölgələrində davamlı bir quruluq hissi yaşayırlar.
İdrar və ya sidik problemi: Vaginal quruluq, bəzən sidik yolları infeksiyası və ya cinsiyyət orqanları arasında narahatlıq yarada bilər.
Hissiyatın azalması: Vaginal quruluq, həmçinin cinsi arzu və həzzin azalmasına səbəb ola bilər.
Vaginal Quruluğun Səbəbləri
Vaginal quruluğun yaranma səbəbləri çox müxtəlifdir. Bəzi hallarda, bu vəziyyət təbii bir proses ola bilər, lakin başqa hallarda isə tibbi müdaxilə tələb edə bilər. Aşağıda vaginal quruluğun ən yaygın səbəbləri verilmişdir:
1. Hormonal Dəyişikliklər
Menopoz: Menopoz dövründə estrogen hormonunun səviyyəsi azalır və bu da vaginanın təbii olaraq nəmlənmə qabiliyyətini azaldır. Menopoz, vaginal quruluğun ən yaygın səbəblərindən biridir.
Hamiləlik və doğum sonrası: Hamiləlik dövründə və doğum sonrası hormonal dəyişikliklər, xüsusilə doğum nəzarət dərmanları (hormon dərmanları) istifadə edildikdə vaginal quruluğa səbəb ola bilər.
Perimenopoz: Menopozdan əvvəlki dövrdə, estrogen səviyyələri qeyri-stabil olur, bu da vaginal quruluğun yaranmasına səbəb ola bilər.
Doğum nəzarət dərmanları: Hormon bazlı doğum nəzarət dərmanları (həblər, iynələr) estrogen səviyyəsini azalda bilər və bu da vaginal quruluğa yol açar.
2. Yaşlanma
Yaşlanma ilə bağlı hormonal dəyişikliklər, xüsusilə menopozdan sonra, vaginal quruluğa səbəb ola bilər. Estrogenin azalması, vaginanın elastikliyini və nəmlənməsini azaldır.
3. Psixoloji və Emosional Faktorlar
Stress və anksiyete: Psixoloji təzyiqlər və stres, bədənin hormonlarını təsir edə bilər və bu, vaginal quruluğa səbəb ola bilər.
Depressiya: Depressiya da cinsi marağı və fizioloji reaksiyaları azaldaraq vaginal quruluğa yol aça bilər.
Cinsi əlaqəyə qarşı həvəsiz və ya qorxu: Cinsi əlaqə ilə bağlı həvəsizlik və ya qorxu, bədənin təbii lubrikasiya prosesini ləngidə bilər.
4. İnfeksiyalar və Xəstəliklər
Vaginal infeksiyalar: Mantar infeksiyaları, bakterial vaginoz və cinsi yolla keçən infeksiyalar vaginal quruluğa səbəb ola bilər.
Autoimmun xəstəliklər: Sızanaq, Sjögren sindromu kimi autoimmun xəstəliklər vaginal quruluğa səbəb ola bilər, çünki bu xəstəliklər bədənin nəmləndirici funksiyalarını poza bilər.
Diabet: Şəkərli diabet, hormon balansını təsir edə bilər və vaginanın qurumasına səbəb ola bilər.
5. Dərmanlar
Bəzi dərmanlar, xüsusilə antihistaminiklər, antidepressantlar, diüretiklər və bəzi qan təzyiq dərmanları, vaginal quruluğa səbəb ola bilər.
6. Kimyəvi və Fiziki Faktorlar
İrritantlar: Sabunlar, duş jelləri, vaginaya tətbiq olunan kimyəvi maddələr, ətirli məhsullar və ya prezervativlər kimi kimyəvi maddələr, vaginanın təbii balansını poza bilər və quruluğa səbəb ola bilər.
Cərrahi əməliyyatlar: Uşaqlıq və ya digər cinsiyyət orqanları üzərindəki cərrahi əməliyyatlar (məsələn, histerektomiya) da vaginal quruluğa yol açır.
Vaginal Quruluğun Müalicəsi
Vaginal quruluğun müalicəsi, səbəbə əsaslanaraq fərdiləşdirilir. Aşağıda istifadə edilən müalicə üsulları verilmişdir:
1. Lubrikantlar
Vaginal lubrikantlar: Cinsi əlaqə zamanı daha az ağrı və narahatlıq hissi yaratmaq üçün, su əsaslı və ya silikon əsaslı lubrikantlar istifadə edilə bilər. Bu, vaginal bölgəni nəmləndirərək sürtünməni azaldır.
2. Hormonal Müalicə
Estrogen müalicəsi: Menopozdan sonra vaginal quruluq yaşayan qadınlar üçün estrogen əlavələri (vaginal krem, tablet və ya düzgün dərman) təyin edilə bilər. Estrogen, vaginanın təbii nəmlənməsini və elastikliyini bərpa etməyə kömək edir.
Hormonal terapiya: Doğum nəzarət dərmanları (estrogen və progesteron tərkibli) da vaginal quruluğu azalda bilər.
3. Vaginal Məşqlər və Fiziki Aktivlik
Kegel məşqləri: Pelvik əzələlərin gücləndirilməsi, qan dövranını yaxşılaşdırır və vaginal quruluğu azaldır.
Fiziki fəaliyyət: Ümumi sağlamlığı yaxşılaşdıran fiziki fəaliyyətlər, hormonal balansı tənzimləyərək vaginal quruluğu azaldır.
4. Psixoterapiya və Emosional Dəstək
Stressin idarə edilməsi: Yoga, meditasiya və digər rahatlama texnikaları, vaginal quruluğu psixoloji olaraq da yaxşılaşdırmağa kömək edir.
Cinsi terapiya: Cinsi əlaqə ilə bağlı psixoloji və emosional maneələri aradan qaldırmaq üçün cinsi terapiya və ya cütlər üçün terapiya faydalı ola bilər.
5. Təhlükəsiz və Təbii Məhsullar
Bitki əlavələri: Bəzi qadınlar, təbii bitki əlavələri və yağlar (məsələn, kokos yağı və ya çobanyastığı yağı) istifadə edərək vaginal quruluğu azaldırlar.
Vaginada təmizləyici maddələrdən istifadə etməmək: Sabunlar, ətirli məhsullar və kimyəvi təmizləyicilərdən uzaq durmaq, vaginal balansı qorumağa kömək edə bilər.
Nəticə
Vaginal quruluq, çox zaman hormonal dəyişikliklər, psixoloji və fiziki amillər və ya tibbi vəziyyətlərdən qaynaqlanır. Müalicə üsulları, səbəbdən asılı olaraq fərdiləşdirilməli və müvafiq tibbi yardım alınmalıdır. Düzgün müalicə ilə vaginal quruluq və əlaqəli simptomlar yaxşılaşdırıla bilər. Cinsi həyatda narahatlıqlar yaranarsa, həkimə müraciət etmək vacibdir.
